جوانان احمد الحسن
وصی و فرستاده امام مهدی علیه السلامجوانان احمد الحسن
کتاب متشابهات جلد دوم | کتاب متشابهات جلد دوم
پرسش ۵۰: آیا قائم با اصول فقه بر اهل علم احتجاج می‌کند؟
پرسش ۵۰:
آیا قائم با اصول فقه بر اهل علم احتجاج می‌کند؟
سؤال/ ٥٠: يقول أصحاب العلم: إنّ القائم (ع) إذا خرج سوف يحتج على الحوزة بالأصول والفقه وليس بالعقائد كما تدعي أنت، فما جوابك بصفتك رسول الإمام المهدي (ع) وتقول إذا غبت عنكم سوف يأتي أبي الإمام المهدي بالسيف لا بالمحاججة.
پرسش۵۰: صاحبان علم می‌گویند اگر قائم (ع) خروج کند با علم اصول و فقه با حوزه احتجاج می‌کند برخلاف شما که ادعا می‌کنید احتجاج با عقاید خواهد بود و شما می‌گویید اگر من از پیش شما بروم پدرم امام مهدی(ع) با شمشیر خواهد آمد و دیگر احتجاجی در کار نخواهد بود. می‌خواهیم پاسخ شما را به عنوان فرستاده‌ی امام مهدی (ع) بدانیم؟
الجواب: أصول الفقه ([265]) وضعه الناس لتحصيل الأحكام الفقهية الظنية في حال غياب الإمام المعصوم (ع) أو من يمثله تمثيلاً مباشراً، فإذا حضر المعصوم (ع) أو من يمثله كنائبه الخاص انتفت الحاجة لهذا العلم، وهذا هو قولهم الذي لا يختلف فيه أي من فقهاء السنة والشيعة. فحتى فقهاء السنة لا يقولون بجواز الاجتهاد مع وجود النبي وحضورهم بين يديه إلا شاذ منهم مع اشتراط بعض الشروط، ولا يعول على قوله أحد. أما فقهاء الشيعة فهم مطبقون على عدم جواز الاجتهاد مع حضور الإمام المعصوم (ع) أو من يمثله كنائبه الخاص. فإذا كان الأمر كذلك، فأي معنى يبقى لاحتجاج الإمام (ع) أو من يرسله الإمام (ع) بأصول الفقه؟!
پاسخ: اصول فقه([266]) را مردم برای به دست آوردن احکام فقهی از روی ظنّ و گمان هنگام غیبت امام معصوم یا جانشین بی‌واسطه‌ی ایشان وضع کرده‌اند. اگر امام معصوم(ع) یا نماینده‌ی ایشان مانند نایب مخصوص او حاضر باشد نیاز به این علم منتفی خواهد شد و همه اهل سنت وشیعیان بر این مقوله اتفاق نظر دارند. حتی فقهای سنّی هم جایز بودن اجتهاد با وجود پیامبر(ص) و در حضور او را رد می‌کنند به جز عده‌ی اندکی، آن هم با بعضی شرایط خاص که به گفتار و عقیده‌ی آن‌ها کسی عمل نمی‌کند. اما فقهای شیعه بر عدم جایز بودن اجتهاد با وجود و حضور امام معصوم(ع) یا نماینده‌ی ایشان مانند نایب خاصّ او، هم‌عقیده و متفق‌القول هستند. حال که چنین است چه معنایی برای احتجاج امام (ع) یا کسی که امام(ع) ارسالش می‌کند براساس اصول فقه باقی می‌ماند؟!
ثم إنّ العقيدة هي الأصل والأساس الذي تبنى عليه الشريعة، وكل الأنبيـاء والمرسلين ابتدؤوا بالعقيدة قبل التشريع، فموسى (ع) - في القرآن الذي لا يختلف المسلمون في صحة صدوره عن الله سبحانه وتعالى - جاء بالتشريع بعد مرحلة عبور البحر بمدة ليست بقصيرة، أي إنه قضى مدة طويلة في إصلاح اعتقاد القوم قبل أن يبدأ بإصلاح شريعتهم.
از طرفی عقیده، همان اصل و اساسی است که بر آن شریعت بنا می‌شود و همه‌ی انبیا و فرستادگان(ع) رسالت خود را پیش از تشریع، با عقیده شروع کرده‌اند. حضرت موسی(ع) در قرآنی که در درستی صادر شدنش از جانب خداوند سبحان و متعال هیچ مسلمانی اختلافی ندارد، در مدت زمانی بعد از مرحله‌ی عبور کردن از اقیانوس که مدت کمی هم نبود، تشریع را آورد؛ یعنی وی قبل از اینکه اصلاح شریعت آن‌ها را آغاز کند مدت زیادی در اصلاح اعتقادات قوم خود صرف نمود.
إذن، فالعقيدة أصل والتشريع فرع، وهم يقولون: أصول الدين وفروع الدين، فأيهما أولى أن يحتج به الأصل أم الفرع؟!
بنابراین عقیده اصل است و تشریع فرع؛ در حالی که خود آن‌ها نیز می‌گویند: اصول دین و فروع دین. حال کدام اولی است که به آن احتجاج کنند: اصل یا فرع؟
******
[265]- فند السيد أحمد الحسن (ع) أصول الفقه بكلمات بسيطة في كتاب (العجل)، فراجع.
[266]- اصول فقه را سید احمد‌الحسن (ع) با بیانی ساده در کتاب گوساله توضیح داده‌اند.
سر فصل ها
فهرست موضوعات کتاب پرسش ۵۰: آیا قائم با اصول فقه بر اهل علم احتجاج می‌کند؟
پرسش ۲۵: معنی حدیث «دنیا زندان مؤمن است»- فهرست کتاب متشابهات جلد دوم و مقدمه
- پرسش ۲۶: آیا این سخن حق تعالی ﴿وَاتَّقُواْ يَوْماً لاَّ تَجْزِي نَفْسٌ....﴾ شفاعت را نفی می‌کند؟
- پرسش ۲۷: معنی سخن امام حسین(ع) : «خداوندا مرا از خواری نفسم بیرون آور و از شک و شرکم پاک فرما»
- پرسش ۲۸: حجاب‌های نور و ظلمت و تفاوت میان آن‌ها.
- پرسش ۲۹: اگر زمین خالی از حجّت باشد، اهلش را در خود فرو می‌برد.
- پرسش ۳۰: چرا میّت را در حالی‌که بر سمت راست خوابیده است رو به قبله می‌کنند؟
- پرسش ۳۱: علت کفن کردن میّت و فایده‌ای آن.
- پرسش ۳۲: چرا خداوند ذکر را به تعداد فَرد قرار داده است؟
- پرسش ۳۳: چرا تکبیر، شروع نماز است؟
- پرسش ۳۴: معنای تکبیرة الاحرام در نماز
- پرسش ۳۵: معنای سبحان ربی العظیم و بحمده.
- پرسش ۳۶: بین ذکر رکوع و ذکر سجود در نماز چه تفاوتی وجود دارد؟
- پرسش ۳۷: معنای ﴿اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى﴾ (نام پروردگار بزرگ تو)
- پرسش ۳۸: معنای حدیث امام باقر (ع): «اگر می‌خواستم، توحید را از صمد منتشر می‌ساختم»
- پرسش ۳۹: سنگسار شدن سپاه ابرهه با سنگ‌های سِجّیل.
- پرسش ۴۰: دلیل حج و هدف از آن.
- پرسش ۴۱: معنای سخن موسی (ع) در سوره‌ی شعرا: ﴿فَعَلْتُهَا إِذًا وَأَنَا مِنَ الضَّالِّينَ﴾.
- پرسش ۴۲: القا کردن شیطان در آرزوی پیامبر و معنای آن.
- پرسش ۴۳: استعاذهٔ مریم (ع) در آیه‌ی: ﴿ از تو به خدای رحمان پناه می‌برم ﴾
- پرسش ۴۴: علت دفن کردن میّت اگر نیمه‌ای از او یافت شود که سینه در آن باشد!
- پرسش ۴۵: معنای آیات ﴿الم * ذَلِكَ الْكِتَابُ.... وَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾.
- پرسش ۴۶: معنای گفتار امیر المؤمنین (ع): (و کمال اخلاص برای او، نفی صفات از او است).
- پرسش ۴۷: معنای آیات ﴿فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا.... قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ﴾.
- پرسش ۴۸: معنای آیه‌ی ﴿ مردی از دوردست شهر دوان دوان آمد و... ﴾.
- پرسش ۴۹: معنای آیه‌ی ﴿ خداوند نور آسمان‌ها و زمين است... هر بامداد و شبانگاه تسبيحش گويند ﴾
- پرسش ۵۰: آیا قائم با اصول فقه بر اهل علم احتجاج می‌کند؟
- پرسش ۵۱: ملائکه از کجا دانستند انسان خون‌ها می‌ریزد؟
- پرسش ۵۲: معنای آیه‌ی ﴿ اما ستمکاران آن سخن را به گونه‌ای ديگر کردند و.... ﴾
- پرسش ۵۳: معنای آیه‌ی ﴿ و گمراهان از پیِ شاعران می‌روند ﴾
- پرسش ۵۴: معنای آیه‌ی ﴿ در آن روز چهره‌هايی هست زيبا و درخشان ﴾
- پرسش ۵۵: معنای آیه‌ی ﴿ چون موسی به ميعادگاه ما آمد و پروردگارش با او سخن گفت،....﴾
- پرسش ۵۶: نسبت دادن مکر و استهزا به خداوند سبحان.
- پرسش ۵۷: معنای «و خوشنودی خود را در این بامداد به من عطا فرما»
- پرسش ۵۸: شرافت توحید و یگانه‌پرستی
- پرسش ۵۹: آیا هر چیز که دل به آن تعلّق پیدا کند شرک می‌باشد؟
- پرسش ۶۰: شرک پنهان
- پرسش ۶۱: معنای آیه‌ی ﴿إِنَّ اللهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا....﴾
- پرسش ۶۲: عرش و کرسی
- پرسش ۶۳: عالَم ذر در آیه‌ی ﴿ و آن‌گاه که پروردگار تو از بنی آدم ....﴾
- پرسش ۶۴: معنای «مسوّمین» در آیه‌ی ﴿ از فرشتگان نشان‌دار﴾
- پرسش ۶۵: معنای آیه‌ی ﴿ تا آن‌کس که زنده است را بيم دهد....﴾
- پرسش ۶۶: معنای آیه‌ی ﴿ و هر چيز زنده‌ای را از آب پديد آورديم؟ ﴾
- پرسش ۶۷: معنای آیه‌ی ﴿ و عرش او بر آب بود ﴾
- پرسش ۶۸: توصیف عبادت آزادگان و حدود آن.