روزه‌های مستحبی

والندب من الصيام:

روزه‌های مستحبی

قد لا يختص وقتاً كصيام أيام السنة، فإنه جنة من النار. وقد يختص وقتاً ومنه: صيام ثلاثة أيام من كل شهر، أول خميس منه، وآخر خميس منه، وأول أربعاء من العشر الثاني. ومن أخرها استحب له القضاء، ويجوز تأخيرها اختياراً من الصيف إلى الشتاء. وإن عجز استحب له أن يتصدق عن كل يوم بمد من طعام. وصيام أيام البيض، وهي الثالث عشر والرابع عشر والخامس عشر، وصيام يوم الغدير، وصيام يوم مولد النبي (ص) ويوم مبعثه، ويوم دحو الأرض، وصيام يوم عرفة لمن لم يضعفه من الدعاء وتحقق الهلال، وصيام عاشوراء على وجه الحزن، ويوم المباهلة، وصيام يوم كل خميس وكل جمعة، وأول ذي الحجة، وصيام رجب، وصيام شعبان .

روزۀ مستحبی گاهی وقت خاصی ندارد، مانند روزه‌گرفتن در همۀ روزهای سال که به یقین سپری در مقابل آتش است؛ و گاهی وقت معین دارد، از جملۀ آن‌ها ایام سه‌گانۀ هر ماه می‌باشد:

·       اولین پنج‌شنبۀ هر ماه

·       آخرین پنج‌شنبۀ هر ماه

·       اولین چهارشنبه دهۀ دوّم ماه

کسی که این سه روز را به تأخیر بیندازد مستحب است قضا نماید و می‌تواند به اختیار خود آن‌ها را از تابستان به زمستان به تأخیر بیندازد و اگر از روزه‌گرفتن عاجز بود مستحب است به‌جای هر روز، یک مُد طعام صدقه دهد.

·       روزۀ ایام‌البیض که ۱۳، ۱۴ و ۱۵ هر ماه قمری است

·       روزۀ روز غدیر‌خم

·       روزۀ روز ولادت پیامبر(ص)

·       روزۀ روز بعثت پیامبر(ص)

·       روزۀ روز دحو‌الارض [۲۵ ذی‌قعده]

·       روزۀ روز عرفه برای کسی که باعث ضعیف‌شدنش در دعا نمی‌شود و روز اول ماه برایش معلوم باشد.^([362])

·       روزۀ روز عاشورا به جهت اظهار اندوه.

·       روزۀ روز مباهله

·       روزۀ هر پنج‌شنبه و جمعه

·       روزۀ اول ذی‌حجه

·       روزۀ کل ماه رجب

·       روزۀ کل ماه شعبان

ويستحب الإمساك تأديباً وإن لم يكن صياماً في سبعة مواطن: المسافر إذا قدم أهله أو بلداً يعزم فيه الإقامة عشراً فما زاد بعد الزوال أو قبله وقد أفطر، وكذا المريض إذا برئ، وتمسك الحائض والنفساء إذا طهرتا في أثناء النهار، والكافر إذا أسلم، والصبي إذا بلغ، والمجنون إذا أفاق، وكذا المغمى عليه. ولا يجب صيام النافلة بالدخول فيه، وله الإفطار أي وقت شاء. ويكره بعد الزوال.

در هفت مورد بااینکه نمی‌شود روزه گرفت -‌به‌عنوان تربیت نفس‌- مستحب است از خوردن و آشامیدن خودداری شود:

1.      روزۀ روزی که مسافر قبل از ظهر یا بعدازظهر به وطن بازمی‌گردد، یا به شهری می‌رسد که قصد ده روز اقامت در آن را دارد، در‌حالی‌که قبل از اینکه به آنجا برسد روزه‌اش را باز کرده باشد.^([363])

2.      روزۀ روزی که مریض خوب شود.

3.      حائض یا نُفَسا، اگر در اواسط روز پاک شود.

4.      روزۀ روزی که کافر، مسلمان شود.

5.      روزۀ روزی که کودک، بالغ شود.

6.      روزۀ روزی که دیوانه، عاقل شود.

7.      روزۀ روزی که بی‌هوش، به هوش آید.

واجب نیست روزۀ مستحبی را بعد از شروع، ادامه دهد و می‌تواند آن را در هر‌وقت که بخواهد بشکند، البته شکستن آن بعد از زوال (اذان ظهر) مکروه است.

والمكروهات أربعة:

روزه‌های مکروه:

چهار مورد است

صيام عرفة لمن يضعفه عن الدعاء، ومع الشك في الهلال وصيام النافلة في السفر، عدا ثلاثة أيام في المدينة للحاجة، وصيام الضيف نافلة من غير أذن مضيفه. وكذا يكره صيام الولد من غير إذن والده، والصيام ندباً لمن دعي إلى طعام.

·       روزۀ عرفه، زمانی که می‌داند در اثر روزه در دعا ضعف پیدا خواهد کرد؛

·       و یا زمانی که در رؤیت هلال اول ماه ذی‌حجه شک داشته و نمی‌داند امروز عرفه است یا عید قربان.

·       روزۀ مستحبی در سفر، مگر سه روز در مدینه که به نیت رفع نیازی باشد.

·       روزۀ مستحبیِ مهمان بدون اجازۀ صاحب‌خانه، و نیز روزۀ فرزند بدون اجازۀ پدر.

·       روزۀ مستحبی برای کسی که به غذا دعوت شده است.

 

[362]- تا مطمئن شود که روزه‌اش در روز عید قربان واقع نشده است و مرتکب حرام نمی‌گردد. (احکام الشریعه بین السائل و المجیب جزء سوم، صوم: ص 53)

[363]- ولی اگر قبل از اذان ظهر برسد و روزه‌اش را هم باطل نکرده باشد، روزۀ آن روز را می‌گیرد و صحیح است. (احکام الشریعه بین السائل و المجیب جزء سوم، صوم: ص 54)