پرسش ۷۰۱: مشخص کردن رویت هلال برای شروع ماه

پرسش ۷۰۱: 

مشخص کردن رویت هلال برای شروع ماه

السؤال/ ۷۰۱: رؤية الهلال لتحديد بداية الشهر

بسم الله الرحمن الرحيم، السلام عليكم سيدي ومولاي أحمد ورحمة الله وبركاته.

دیدن هلال برای مشخص نمودن آغاز ماه

بسم الله الرحمن الرحیم. آقا و مولای من، احمد! سلام علیکم و رحمت الله و برکاته.

قال تعالى: ﴿فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ﴾، وقال تعالى: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا﴾.

خداوند متعال می‌فرماید: ﴿پس اگر خود نمی‌دانيد، از اهل کتاب بپرسيد﴾ و همچنین می‌فرماید: ﴿ای کسانی که ايمان آورده‌ايد، از خدا اطاعت کنيد و از رسول و اولوالامرتان فرمان بريد و چون در امری اختلاف کرديد، اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد، به خدا و پيامبر رجوع کنيد در اين، خير شما است و سرانجامی بهتر دارد﴾.

لقد قرأنا السؤال الذي وُرِدَ في كتاب (الأجوبة الفقهية - الصيام) وهو كالتالي:

پرسشی را که در کتاب «پاسخ‌های فقهی ـ روزه» آمده است، خواندیم که به شرح زیر می‌باشد:

[س٤٢/ هل يشترط رؤية الهلال بالعين المجردة، أم تكفي الرؤية ولو عبر الأجهزة الحديثة كالتلسكوبات وأمثالها؟

«پرسش۴۲: آیا رؤیت هلال فقط با چشم غیر مسلح شرط می‌باشد یا رؤیت، هر ‌چند به وسیله‌ی ابزارهای جدید مانند تلسکوپ و امثال آن باشد نیز کفایت می‌کند؟

ج/ يمكن الاستفادة من الأجهزة لتحديد المكان والارتفاع والجهة، ولكن لا يثبت إلا إن رؤي الهلال بالعين المجردة].

پاسخ: استفاده از ابزار برای مشخص کردن مکان، ارتفاع و جهت امکان‌پذیر است؛ ولی فقط زمانی ثابت می‌شود که هلال را فقط با چشم ببینند.»

لكن؛ مع تطور العلم ورصد منازل الهلال بشكل دقيق من الفلكيين وتصوير منازل القمر نهاية الشهر وصولاً إلى محاقه وتحديب بداية الأهِلَّه للشهر بالساعة والثانية إضافة إلى الروايات التي تؤكد على تثبيت الهلال بالحساب والعلم القاطع وتأييد القرآن الكريم على معاني الرؤية التي لا تنحصر على الباصرة لقوله تعالى: ﴿فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ * فَأَوْحَىٰإِلَىٰ عَبْدِهِ مَا أَوْحَىٰ * مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَىٰ * أَفَتُمَارُونَهُ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ * وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَىٰ﴾، فالفؤاد أي (القلب) يَرى..

اما با تکامل علم و رصد منازل ماه به صورت دقیق توسط منجمان و تصویر منازل ماه در انتهای ماه تا نقصان آن و مشخص کردن آغاز هلال ماه با ساعت و ثانیه، علاوه بر روایاتی که ثابت شدن هلال را با محاسبه و علم قطعی تأکید می‌کند و قرآن کریم تأیید می‌نماید که معانی رؤیت فقط به چشم ظاهری منحصر نمی‌باشد، چرا که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿تا به قدر دو کمان، يا نزديک‌تر * و خدا به بنده‌ی خود هر چه بايد وحی کند، وحی نمود * دل آنچه را که ديد دروغ نشمرد * آيا در آنچه می‌بيند با او جدال می‌کنيد؟ * او را ديگر بار هم بديد﴾ ؛ بنابراین «دل» یعنی «قلب» می‌بیند...

وقال تعالى: ﴿أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَا أَوْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَلَٰكِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ﴾.. فرؤيته نزلة أخرى القلبية العلمية هي رؤية للقمر لقوله تعالى: ﴿وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيم..﴾.

حق تعالی می‌فرماید: ﴿آيا در زمين سِير نمی‌کنند تا صاحب دل‌هايی گردند که با آن تعقل کنند و گوش‌هايی که با آن بشنوند؟ زيرا این چشم‌ها نيستند که کور می‌شوند، بلکه دل‌هايی که در سينه‌ها جای دارند کور می‌باشند﴾.... پس «دیدن دگرباره» ﴿نزلة أُخری﴾ که قلبی و علمی است، طبق این سخن حق تعالی، دیدن ماه می‌باشد: ﴿و برای ماه منزل‌هايی مقدر کرديم تا همانند شاخه‌ی خشک خرما (باريک شود) و به حالت قبل برگردد﴾.

إضافة إلى الإشتباه الذي يَرِدُ على الباصرة دون قطع العلم، لقوله تعالى: ﴿فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَلَٰكِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ﴾.

علاوه بر خطایی که بر چشم ظاهری مترتب است بدون اینکه علم قطعی حاصل نماید؛ طبق این سخن حق تعالی: ﴿زيرا این چشم‌ها نيستند که کور می‌شوند، بلکه دل‌هايی که در سينه‌ها جای دارند کور می‌باشند﴾.

وربما يكون هذا التطور العلمي في معالم الفلك دعوة ربانية لتوحيد الأمة في مواقيت الصيام وأعياد المسلمين، فما هي رؤيتكم لتحديد بداية الأشهر بين الرؤية بالباصرة والعلوم القطعية؟!

چه بسا این تکامل علمی در آموزه‌های ستاره‌شناسی، دعوتی الهی برای یکپارچگی امّت در اوقات روزه و اعیاد مسلمانان باشد. نظر شما در مورد آغاز ماه به وسیله‌ی دیدن با چشم ظاهری و علوم قطعی چیست؟!

نسأل الله أن يوفقنا لخدمتكم ورضاكم أهل البيت.

از خداوند درخواست داریم که ما را برای خدمت شما و رضایت شما اهل‌بیت موفق بدارد.

والحمد لله رب العالمين.

العبد الحقير أبو الحسن - من الكويت

والحمدلله رب العالمین.

بنده‌ی حقیر ابو الحسن ـ از کویت

الجواب: بسم الله الرحمن الرحيم

والحمد لله رب العالمين، وصلى الله على محمد وآل محمد الأئمة والمهديين وسلم تسليماً.

پاسخ: بسم الله الرحمن الرحیم

والحمدلله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.

الهلال يثبت بحكم خليفة الله، وطالما أمكن الوصول إلى حكمه فهو الحكم الفصل، وخليفة الله لا يحتاج رؤية بصرية ليثبت لديه أول الشهر.

أحمد الحسن - ذو القعدة/ 1435 هـ

هلال با حکم «خلیفة الله» ثابت می‌شود و تا هنگامی که رسیدن به حکم او امکان‌پذیر باشد، آن حکم نهایی است و خلیفه‌ی خداوند به دیدن با چشم نیازمند نیست تا اول ماه برایش ثابت گردد.

احمدالحسن - ذی‌القعده ۱۴۳۵ هـ

******