جوانان احمد الحسن
وصی و فرستاده امام مهدی علیه السلامجوانان احمد الحسن
الجواب المنیر عبر الأثیر (الجزء الثاني) ، پاسخهای روشنگر بر بستر امواج (جلد دوم) | الجواب المنیر عبر الأثیر (الجزء الثاني) ، پاسخهای روشنگر بر بستر امواج (جلد دوم)
پرسش ۶۸: تفاوت یا ارتباط بین این دو آیه: «لهم البشری فی الحیات الدنیا» ، «و لقد کذبت رسل من قبلک» . مقصود از اینکه هیچ گاه تمام نمی‌شوند چیست؟
پرسش ۶۸:
تفاوت یا ارتباط بین این دو آیه چیست: «لهم البشری فی الحیات الدنیا» ،
«و لقد کذبت رسل من قبلک....» .
مقصود از این کلمات خداوند که
…هیچ گاه تمام نمی‌شوند،
چیست؟
آیا اینها رؤیاهایی صادقه یا اخبار غیبی و حجیت خدا بر خلق است و یا چیز دیگر می‌باشد؟
السؤال/ ٦٨: بسم الله الرحمن الرحيم، وصل اللهم على محمد وآله الأئمة والمهديين وسلم تسليماً، السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
في قوله تعالى: ﴿َلهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ لا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾([153])، وقوله تعالى: ﴿وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلَى مَا كُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ وَلَقَدْ جَاءَكَ مِنْ نَبَأِ الْمُرْسَلِينَ﴾([154]).
ما الفرق أو الرابط بين كلمات ربي في الآيتين أعلاه و كلمات ربي في قوله تعالى: ﴿قُلْ لَوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَاداً لِكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَداً﴾([155]) ؟ ما المقصود بهذه الكلمات التي لا تنفذ ؟ هل هي رؤيات أم النبوءات وحجية الله على الخلق أم هي شيء آخر ؟
المرسل: حيدر الأنصاري
بسم الله الرحمن الرحیم، وصلی الله علی محمد و آل محمد الائمة والمهدیین وسلّم‌تسلیماً، السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
در این سخن خداوند متعال« بشارت است ايشان را در دنيا و آخرت. کلمات خدا را تبدیلی نیست. اين است کاميابی بزرگ »([156]) و این سخن خداوند متعال: «و پيامبرانی که پيش از تو بودند نیز تکذيب شدند؛ ولی آنها بر تکذيب و آزارشان، صبر کردند تا پيروزی ما برایشان فرارسيد و سخنان خدا را تغيير دهنده‌ای نيست و هر آينه پاره‌ای از اخبار پيامبران بر تو نازل شده است»([157]) ، تفاوت یا ارتباط بین «کلمات ربّی» در دو آیه‌ی فوق و «کلمات ربّی» در آیه‌ی زیر چیست؟ « بگو: اگر دريا برای نوشتن کلمات پروردگار من، مرکّب شود، دريا به پايان می‌رسد پیش از آنکه کلمات پروردگار من به پايان رسیده باشد، هر چند دريای ديگری به آن بپیوندیم»([158]). مقصود از این کلماتی که هیچ گاه تمام نمی‌شوند، چیست؟ آیا اینها رؤیاهایی صادقه یا اخبار غیبی و حجیت خدا بر خلق است و یا چیز دیگر می‌باشد؟
فرستنده: حیدر انصاری
الجواب: بسم الله الرحمن الرحيم، والحمد لله رب العالمين، وصلى الله على محمد وآل محمد الأئمة والمهديين وسلم تسليماَ.
كلمات الله هي وحي الله، سواء كان بالرؤى في المنام، أو الكشف في اليقظة. وفي الآيتين: ﴿لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ لا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾([159])،([160]).
پاسخ:بسم الله الرحمن الرحیم،والحمدلله رب العالمین،وصلی الله علی محمد و آل محمد الائمة والمهدیین وسلّم‌تسلیماً.
کلمات خداوند همان وحی خداوند است، چه در رؤیای صادقه در خواب باشد و چه در مکاشفه در بیداری.
در این دو آیه: « بشارت است ايشان را در دنيا و آخرت. کلمات خدا را تبدیلی نیست. اين است کاميابی بزرگ»([161])،([162])
وقوله تعالى: ﴿وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلَى مَا كُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ وَلَقَدْ جَاءَكَ مِنْ نَبَأِ الْمُرْسَلِينَ﴾([163])
و «و پيامبرانی که پيش از تو بودند نیز تکذيب شدند؛ ولی آنها بر تکذيب و آزارشان، صبر کردند تا پيروزی ما برایشان فرارسيد و سخنان خدا را تغيير دهنده‌ای نيست و هر آينه پاره‌ای از اخبار پيامبران بر تو نازل شده است»([164])
بيان أنّ هذه الكلمات الإلهية إذا كانت بشرى لمؤمن أو وعداً للرسل والمؤمنين معهم بالنصر وحسن العاقبة فهي وعد إلهي يتحقق ولا يتبدل، ﴿لا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ﴾، وكذا لا أحد له القدرة على تبديل وعد الله وتغييره ﴿وَلا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ﴾، كما أنّ كلمات الله على مرّ العصور والأزمان ثابتة وموجودة، فالله يقول للناس: لا يخدعكم العلماء غير العاملين فتنخدعوا بقولهم، إذا قالوا: إنّ الرؤى والكشف من الشيطان؛ لأنّ هذه هي كلمات الله، ولا تبديل ولا مبدل لكلمات الله. ولكن هؤلاء العلماء غير العاملين سموا كلمات الله بكلمات الشيطان؛ لأنّهم هم أنفسهم شياطين ولا يعرفون إلاّ الشيطان وكلماته، وهذه الكلمات الإلهية لا تنفد، فهي موجودة في كل زمان ولا يحدها عدد؛ لأنّها تصدر عن علم الله، وعلم الله سبحانه غيرمحدود، فما يمكن أن يصدر منها لا يحد بعدد، أي لا ينفد؛ لأنّه ما يمكن أن يصدر عن الله سبحانه، وما يمكن أن يصدر عن الله غير متناهي.
بیان شده است که این کلمات الهی اگر بشارتی برای مؤمن یا وعده‌ای برای فرستادگان و مؤمنین و حسن عاقبت یا پیروزی باشد، وعده‌ای الهی است که محقق خواهد شد و در آن هیچ تغییر و تبدیلی صورت نخواهد گرفت «لا تَبدیلَ لِکَلِمات الله» و همچنین هیچ کسی قدرت تغییر و تبدیل وعده‌ی خدا را نخواهد داشت «لا مُبدلَ لِکلِمات الله». به علاوه کلمات خداوند در طول زمان و تمام عصرها ثابت و پایدار و موجود می‌باشد. بنابراین خداوند به مردم می‌فرماید: اگر علمای بی‌عمل بگویند رؤیا و مکاشفه از شیطان است شما را فریب ندهند و فریب کلام آنان را نخورید؛ چرا که رؤیا و مکاشفه همان کلمات خداوند هستند و «لا تَبدیل و لامُبَدّلَ لِکَلِمات الله» (و هیچ تبدیل و تغییری و هیچ تغییر دهنده‌ای برای کلمات الهی وجود ندارد). اما این علمای بی‌عمل کلمات خداوند را کلمات شیطان می‌نامند، چون خودشان، شیاطین هستند و هیچ کس را جز شیطان و سخنانش نمی‌شناسند. این کلمات الهی هیچ گاه تمام شدنی نیستند و همیشه و در هر زمان وجود دارند و با عدد قابل شمارش نمی‌باشند؛ چرا که سرمنشأشان علم خداوند است و علم خداوند، حد و مرزی ندارد و هر چه از علم خداوند باشد به عدد شماره نمی‌شود، یعنی پایان نمی‌پذیرد؛ چرا که هر چه از خداوند سبحان صادر شود و هر آنچه از خداوند صادر شود، نامتناهی است.
******
[153]- يونس: 64.
[154]- الأنعام: 34.
[155]- الكهف: 109.
[156] - یونس: 64.
[157] - انعام: 34.
[158] - کهف: 109.
[159]- يونس: 64.
[160]- عن أبي جعفر (ع) في حديث: (... إلى أن قال: ثم جزاهم فقال: (لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَياةِ الدُّنْيَا وَفِي الآخِرَةِ) والإمام يبشرهم بقيام القائم وبظهوره وبقتل أعدائهم وبالنجاة في الآخرة والورود على محمد - (ص) الصادقين - على الحوض). الكافي: ج1 ص429.
والسؤال هنا كيف يبشر الإمام الناس في هذا الزمان وهو غائب عن الأنظار ؟؟ لا يمكن أن يوجد جواب غير الرؤيا في المنام، هذه الرؤيا التي وصفها الرسول (ص) بأنها وحي ومن أجزاء النبوة، ونص على أن الشيطان لا يمكن أن يتمثل به في الرؤيا ولا بأحد من أوصياءه الى يوم القيامة.
عن أبي جعفر (ع)، قال: (قال رجل لرسول الله (ص): في قول الله عز وجل: (لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَياةِ الدُّنْيَا)، قال: هي الرؤيا الحسنة يرى المؤمن فيبشر بها في دنياه) الكافي: ج 8 ص90.
و: أتى رسول الله (ص) رجل من أهل البادية له حشم وجمال فقال: يا رسول الله أخبرني عن قول الله عزوجل: (الَّذِينَ آمَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ * لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَياةِ الدُّنْيَا وَفِي الآخِرَةِ)، فقال: (أما قوله تعالى: (لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَياةِ الدُّنْيَا) فهي الرؤيا الحسنة يراها المؤمن فيبشر بها في دنياه، وأما قول الله عز وجل: (وَفِي الآخِرَةِ) فإنها بشارة المؤمن عند الموت يبشر بها عند موته إن الله قد غفر لك ولمن يحملك إلى قبرك) من لا يحضره الفقيه: ج1 ص133. فهذه هي كلمات الله تعالى التي لا تبديل لها، هذه هي كلمات الله التي يستهزء بها علماء آخر الزمان الغير عاملين، البعيدين عن ملكوت السماوات، وكما يقال: من جهل شيئاً عاداه، ولأنهم لا بشرى لهم من الله تعالى، نعم يبشرهم الله تعالى عند موتهم بجهنم ومرافقة الشياطين وأعداء الأنبياء والمرسلين والأئمة (ع). (المعلق).
[161] - یونس: 64.
[162] - از ابو جعفر(ع) در حدیثی آمده است: «.... تا آنجا که فرمود: سپس پاداششان می‌دهد و می‌فرماید: «لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَياةِ الدُّنْيَا وَفِي الآخِرَةِ» و امام بشارت به قیام قائم و به ظهورش و کشتار دشمنان آنها و نجات در آخرت و وارد شدن بر محمد(ص) ـ‌صادقین‌ـ بر حوض را به آنها می‌دهد». کافی: ج 1 ص 429.
در اینجا سؤالی مطرح می‌شود؛ اینکه در این زمان که امام غایب است چگونه به مردم این زمان بشارت می‌دهد؟ هیچ پاسخی نخواهد بود مگر در رؤیا و این همان رؤیایی است که رسول خدا(ص) آن را به عنوان وحی و جزئی از اجزای نبوّت توصیف می‌فرمایند و به صراحت بیان می‌فرماید که شیطان هیچ گاه در رؤیا نمی‌تواند به او یا اوصیای او متمثل شود، تا روز قیامت!
از ابو جعفر(ع) نقل شده است که فرمود: «مردی از رسول خدا(ص) در مورد این سخن خداوند عزوجل «لَهُم البُشری في الحَیَاة الدُنیا» سوال کرد. رسول خدا(ص) فرمود: رؤیای حسنه است که مؤمن آن را می‌بیند و با آن به او بشارت داده می‌شود». کافی: ج 8 ص 90.
مردی بادیه‌نشین که دارای مال و منال و جمال بود نزد رسول الله(ص) آمد و پرسید: ای رسول خدا، مرا از این سخن خداوند عزوجل باخبر نما: «الَّذِينَ آمَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ * لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَياةِ الدُّنْيَا وَفِي الآخِرَةِ» (کسانی را که ايمان آوردند و پرهيزگاری می‌کردند * بشارت است ايشان را در دنيا و آخرت. کلمات خدا را تبدیلی نیست. اين است کاميابی بزرگ). پیامبر خدا(ص) فرمود: «اما این سخن خداوند متعال «لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَياةِ الدُّنْيَا وَفِي الآخِرَةِ» همان رؤیای حسنه است که مؤمن در خواب می‌بیند و با آن بشارتی به او در دنیایش داده می‌شود و اما این سخن «و في الاخرَة» بشارت مؤمن هنگام مرگ است که خداوند هنگام مرگش به او بشارت می‌دهد که خداوند از گناهان تو و کسانی که تو را حمل می کنند گذشت و شما را بخشید». من لا یحضره الفقیه: ج 1 ص 133.
[163]- الأنعام: 34.
[164] - انعام: 34.
سر فصل ها
فهرست موضوعات کتاب پرسش ۶۸: تفاوت یا ارتباط بین این دو آیه: «لهم البشری فی الحیات الدنیا» ، «و لقد کذبت رسل من قبلک» . مقصود از اینکه هیچ گاه تمام نمی‌شوند چیست؟
فهرست تقدیم و پیشگفتار کتاب پاسخهای روشنگر بر بستر امواج (جلد دوم)- مــحـوراول: تفسیر آیاتی از قرآن حکیم ، پرسش ۵۲: آیه‌ی « لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيا بِالْحَقِّ…ذَلِكَ فَتْحاً قَرِيباً»
- پرسش ۵۳: آیه‌ی « وَحَمَلْنَاهُ عَلَى ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَدُسُرٍ»
- پرسش ۵۴: سخن خداوند متعال: « لِإِيلافِ قُرَيْشٍ * إِيلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ …* الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ»
- پرسش ۵۵: آیه‌ی « وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاس… كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَكِنْ لا يَعْلَمُونَ»
- پرسش ۵۶: سخن خداوند متعال « وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَاباً يَلْقَاهُ مَنْشُوراً»
- پرسش ۵۷: « إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ *… فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّاباً»
- پرسش ۵۸: سخن خداوند متعال « وَكَمْ قَصَمْنَا مِنْ قَرْيَةٍ كَانَتْ ظَالِمَةً وَأَنْشَأْنَا …حَتَّى جَعَلْنَاهُمْ حَصِيداً خَامِدِينَ»
- پرسش ۵۹: آیه‌ی « إِنَّا أَنْذَرْنَاكُمْ عَذَاباً قَرِيباً يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ …وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَاباً»
- پرسش ۶۰:مقصود از آیه‌ی « إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى»
- پرسش ۶۱: منی شعائرالله در آیه‌ی « ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ»
- پرسش ۶۲: آیات « وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ....» و « ثُمَّ كُلِي مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ.... لآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»
- پرسش ۶۳: معنی آیهٔ: «و من الناس من یعبد الله علی حرف.... الخسران المبین»
- پرسش ۶۴: راز آیت الکرسی چیست؟
- پرسش ۶۵: «رسول من الله یتلو صُحُفاً مطهرة....» آیا این آیه‌ی مبارک بر وجود بیش از یک کتاب در داخل قرآن کریم دلالت می‌کند؟
- پرسش ۶۶: تفسیر آیه‌ی «و امرهم شوری بینهم»چیست و آیا با حاکمیت الله در تناقض است؟
- پرسش ۶۷:تفسیر دو آیهٔ: «هو الذی انشأکم من نفس واحدة....» ، «و ما من دابة في الارض.... کتاب مبین»
- پرسش ۶۸: تفاوت یا ارتباط بین این دو آیه: «لهم البشری فی الحیات الدنیا» ، «و لقد کذبت رسل من قبلک» . مقصود از اینکه هیچ گاه تمام نمی‌شوند چیست؟
- پرسش ۶۹: معنای آیه‌ی «و اعبدوا الله و لا تشرکوا به شیئا.... مختالاً فخوراً»
- پرسش ۷۰: سخن خداوند متعال: «عم یتساءلون.... ثم کلا سیعلمون»
- پرسش ۷۱: سخن خداوند متعال «مرج البحرین یلتقیان....»
- السؤال ۷۲:﴿ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ …ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ..هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ﴾
- پرسش ۷۳: آیه‌ی «یا أیها الذین آمنوا لا تقدموا بین یدی الله....»
- پرسش ۷۴: سخن خداوند متعال: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس....»
- پرسش ۷۵: آیه‌ی «یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول....»
- پرسش ۷۶: تفسير سخن خداوند متعال «هو الله الذی لا اله الا هو.... و هو العزیز الحکیم»(الحشر: ۲۲ – ۲۴.).
- پرسش ۷۷: داستان مریم ع در آیه‌ی «و اذکر فی الکتاب مریم.... تحتک سریاً» (مريم:۱۶-۲۴.)
- مــحـور‌دوم: پرسش‌های عقایدی پرسش ۷۸: جِفر سفید و جِفر سُرخ و کلیدهایشان
- پرسش ۷۹: درختی که آدم(ع) از ان خورد.
- پرسش ۸۰: منظور علی(ع) از این سخن چیست؟ «منم اول و آخر»
- پرسش ۸۱: ناسخ و منسوخ چیست؟
- پرسش ۸۲: زکریا و لوط به چه معنی است؟
- پرسش ۸۳: راز عدد ۱۳ چیست؟
- پرسش ۸۴: چرا مقام امامت، بالاتر از نبوّت است؟
- پرسش ۸۵: تکلیف ما در برابر نیروهای اشغال‌گر چیست؟
- پرسش ۸۶: مرده در عالم برزخ.
- پرسش ۸۷: جز نبی یا وصی در جفر نگاه نمی‌کند
- پرسش ۸۸: نظر سید الحمد الحسن(ع) در مورد کتاب قاضی السماء چیست؟
- پرسش ۸۹ : دعای رؤیت یکی از معصومین
- پرسش ۹۰: چگونه از انصار شما باشم؟
- پرسش ۹۱: آیا در تورات و انجیل، تحریف وجود دارد؟
- پرسش ۹۲: تحریف در کتاب مقدس.
- پرسش ۹۳: چه موقع فهمیدید که شما یمانی هستی؟
- پرسش ۹۴: فرق بین رَب و اله.
- پرسش ۹۵: سوالی درباره‌ی روح و نفْس و مرگ و نطفه نفسانی و…
- پرسش ۹۶: شبیه عیسای به صلیب کشیده شده.
- پرسش ۹۷: زمان حکومت حجّت(ع) و انصار ایشان.
- پرسش ۹۸: ائمه‌ی معصوم در قرآن کریم.
- پرسش ۹۹: آیا پیامبر(ص) قبل از وحی، می‌دانست که پیامبر است؟
- پرسش ۱۰۰: سوالاتی در مورد اسلام، قرآن و سایر موارد.
- پرسش ۱۰۱: سوالاتی از اسلام، قرآن و سایر موارد.
- پرسش ۱۰۲: اسماعیلیه و بابیه و بهائیه.
- پرسش ۱۰۳ و ۱۰۴ : درباره‌ی فاضل المرسومی. و پرسش ۱۰۴: درباره‌ی عبد الوهاب البصری.
- پرسش ۱۰۵: معنی «و صل الهم بیننا و بینه و صلة....»
- پرسش ۱۰۶: آیا پروردگار گروهی از مخلوقاتش را بر دیگران برتری می‌دهد؟
- پرسش ۱۰۷: آیا با عقب‌نشینی آمریکایی‌ها صلح در عراق برقرار خواهد شد؟
- پرسش ۱۰۸: معنی: «هم‌کُنیه‌ی عمویش است»، چیست؟
- پرسش ۱۰۹: علمای بی‌عمل ادامه‌ی طبیعی بت‌ها … و آل محمد(ع) ائمه و مهدیون، همان امتداد طبیعی پدرشان ابراهیم(ع) .
- پرسش ۱۱۰: آیا انبیا ارث می‌گذارند یا نه؟!
- پرسش ۱۱۱: چرا شیعه بعد از وفات هر امام سرگردان می‌شدند؟!
- پرسش ۱۱۲: نامه‌ای از ابو محمد الجبوری.
- پرسش ۱۱۳: درباره‌ی روح القدس، دعوت عیسی و پیروان ادیان
- پرسش ۱۱۴: پرسشی در خصوص عصمت و معصومین.
- پرسش ۱۱۵: علت خواندن نماز وُتَیر.
- محــور‌سوم: تفسیر رؤیا ، پرسش ۱۱۶: رؤیا در مورد بسته بودن پاها و فرو رفتن در آب.
- پرسش ۱۱۷: رؤیا در مورد تولد نوزادی با صورتی نورانی و به نام احمد.
- پرسش ۱۱۸: رؤیا در خصوص لشکر سوارکارن و به دست آوردن کیسه‌ی پول.
- پرسش ۱۱۹: رؤیا در خصوص بلند شدن کعبه از جایگاهش.
- پرسش ۱۲۰: رؤیای روز قیامت.
- محــور‌چهارم: پرسش‌های فقهی و شرعی پرسش ۱۲۱: آیا دریافت اجرت در برابر عبادت‌ها جایز است؟
- پرسش ۱۲۲: حکم ازدواج موقت.
- پرسش ۱۲۳: آیا توبه‌ی کسی که با آمریکا سازش کرده است، پذیرفته می‌شود.
- پرسش ۱۲۴: حکم پوشیدن شلوار و چادر.
- پرسش ١٢٥: زمان نماز جمعه بعد از اذان.
- پرسش ١٢٦: استفاده از دستگاه برای جلوگیری از بارداری.
- پرسش ١٢٧: کسی که دعوت به او نمی‌رسد.
- پرسش ١٢٨: حکم ماء الشعیر
- پرسش ١٢٩: حکم پوشیدن جوراب شیشه‌ای و جواهرآلات و خارج شدن از منزل با آن.
- پرسش ١٣٠: بیمه‌ی عمر، خدمات درمانی و حوادث.
- پرسش ١٣١: خانه در زمین‌های دولتی.
- پرسش ١٣٢: آیا گناهی مرتکب شده‌ام؟ کمکم کنید.
- پرسش ١٣٣: آیا سوزاندن ورق‌های حاوی آیات قرآن مجاز است؟
- پرسش ۱۳۴: درخواست دعا.
- پرسش ۱۳۵: آیا جایز است در وضو دست چپ دو بار شسته شود؟
- پرسش ۱۳۶: برجستگی روی پاها.
- پرسش ١٣٧: هک کردن مراکز اینترنتی.
- پرسش ١٣٨: سوالاتی درباره‌ی خمس.
- پاسخ به پرسش‌های دست‌نویس ، پرسش ١٣٩: سخن خداوند متعال: «الرحمن، علم القرآن»
- پرسش ۱۴۰: قضای نماز و روزه‌ی کسی که بعد از ۱۳ رجب ایمان آورده است.
- پرسش ۱۴۱: قرائت «بکل امر» در سوره‌ی قدر.
- پرسش ۱۴۲: اطاعت از کسی که امام منصوب کرده است.
- پرسش ۱۴۳: شامل شدن همسران پیامبر(ص) در آیه‌ی تطهیر.
- پرسش ۱۴۴: خلق شدن بهشت از نور حسین(ع)
- پرسش ۱۴۵: آیا ابراهیم(ع) نور محمد(ص) و علی(ع) را نمی‌شناسد؟
- پرسش ۱۴۶: آیا کسی که منتظر ایمان آوردن به دعوت است، بر تقلید باقی بماند؟
- پرسش ۱۴۷: معنی «ننسها» در آیه‌ی «ما ننسخ من آیة او ننسها»
- پرسش ۱۴۸: چگونه فرزندن آدم زیاد شدند؟
- پرسش ۱۴۹: حکم مردم و بستگانی که از این دعوت چیزی نمی‌دانند.
- پرسش ۱۵۰: معنی اغیار در دعای امام حسین(ع): «و محوت الاغیار....»
- پرسش ۱۵۱: جن از چه زمانی خلق شد؟
- پرسش ۱۵۲: گفته شدن زمین به تنهایی در برابر آسمان‌ها.
- پرسش ۱۵۳: توکل به خدا و در عین حال عمل کردن با سبب‌ها!
- پرسش ۱۵۴: سخن خداوند متعال: «الم تری الی الذی حاجّ ابراهیم....»
- پرسش ۱۵۵: سخن خداوند متعال: «و هو الذی فی السماء اله و فی الارض اله».
- پرسش ۱۵۶: آیه‌ی «و اذا النفوس زوجت»
- پرسش ۱۵۷: معنی ماه و خورشید و سجده کردن در این آیه: «و من آیاته اللیل و النهار»
- پرسش ۱۵۸: در مورد عقل.
- پرسش ۱۵۹: قضای نماز و روزه‌ی بیمار.
- پرسش ۱۶۰: حکم بخار آب انگور در حال جوشیدن.
- پرسش ۱۶۱: آشامیدن خون حیوان ذبح شده به جهت معالجه.
- پرسش ۱۶۲: فقاع (آب جو) چیست؟
- پرسش ۱۶۳ : حکم کسی که در یکی از تکبیرها اشتباه کند
- پرسش ۱۶۴: تربت حسین(ع) تربت قبر است یا اطراف آن
- پرسش ۱۶۵: مشخص نمودن بسمله
- پرسش ۱۶۶: بستن کراوات
- پرسش ۱۶۷: به جا آوردن نافله‌ی عصر بعد از زوال
- پرسش ۱۶۸: گفتن «اعظم» به جای «اعلی» در سجده
- پرسش ۱۶۹: خرید و فروش مجسمه و ساختنش
- پرسش ۱۷۰: حکم سر راهی و ازدواج نمودنش
- پرسش ۱۷۱: کودکان تلقیح مصنوعی
- پرسش ۱۷۲: کاشت تخم در رحم زن.
- پرسش ۱۷۳: شبیه‌سازی انسان
- پرسش ۱۷۴: استمنا
- پرسش ۱۷۵: نزدیکی قبل از ازدواج.
- پرسش ۱۷۶: ازدواج دایم با زن پس از ازدواج موقت
- پرسش ۱۷۷: حکم انگشتر
- پرسش ۱۷۸: اختلاط و نگاه کردن در حین کار
- پرسش ۱۷۹: خوردن مغز استخوان حیوان حلال
- پرسش ۱۸۰: چگونگی نَحر و ذبح کردن حیوان
- پرسش ۱۸۱: آیا ناشئه‌ی شب به جای نافله‌ی مغرب کفایت می‌کند؟
- پرسش ۱۸۲: به جا آوردن نافله‌های ظهر بعد از زوال
- پرسش ۱۸۳: معالجه‌ی زنان توسط مرد در صورت کمبود کادر زن
- پرسش ۱۸۴: پوست وارداتی از سرزمین‌های بیگانه
- پرسش ۱۸۵: خوردن شیر حیوانی که سقط کرده است
- پرسش ۱۸۶: نزدیکی بدون پرتاب کردن منی
- پرسش ۱۸۷: آیا یک اذان برای نمازهای ظهر و عصر کفایت می‌کند، با وجود فاصله بین دو نماز
- پرسش ۱۸۸: روش‌ها و لوازم جلوگیری از بارداری
- پرسش ۱۸۹: زیاد گفتن تشهد در نمازهای واجب
- پرسش ۱۹۰: آیا خواهر مادر پدر یا مادرش، محرم است
- پرسش ۱۹۱: مایعی که از زن هنگام شهوت بیرون می‌جهد
- پرسش ۱۹۲: شیر، پنیر و ماهی وارداتی
- پرسش ۱۹۳: آیا سوزانیدن قرآن کریم جایز است؟
- پرسش ۱۹۴: آیا اذان و اقامه بر کودکان واجب است؟
- پرسش ۱۹۵: گوشت و مرغ معامله شده به روش اسلامی
- پرسش ۱۹۶: حکم الکل صنعتی
- پرسش ۱۹۷: هم‌نشینی با مرتد و همکاری با او
- پرسش ۱۹۸: باقی ماندن زن با همسرش که ایمان ندارد
- پرسش ۱۹۹: حضور بیمار در نماز جمعه
- پرسش ۲۰۰: برخی احکام ازدواج موقت
- پرسش ۲۰۱: نماز انسان کر و لال
- پرسش ۲۰۲: وام گرفتن با بهره از بانک‌های خارجی
- پرسش ۲۰۳: تبدیل لفظ مهدی به نامش در اذان
- پرسش ۲۰۴: جدا کننده در نماز جماعت
- پرسش ۲۰۵: فراموش کردن امام جماعت در قرائت سوره بعد از فاتحه.
- پرسش ۲۰۶: سقط جنین به خاطر ناقص الخلقه بودنش.
- پرسش ۲۰۷: آیا از فاصله‌ی ٢٠ کیلومتری نماز جمعه واجب است؟
- پرسش ۲۰۸: سوال در مورد خمس
- پرسش ۲۰۹: وضوی عضوی که عملیات جراحی شکسته‌بندی رویش انجام شده است.
- پرسش ۲۱۰: نماز خواندن زندانی که وقت‌ها را نمی‌داند.
- پرسش ۲۱۱: دریافت اجرت در برابر نماز خواندن.
- پرسش ۲۱۲: حکم امتی که کتاب خدا را فروختند.
- پرسش ۲۱۳: مصرف کردن عطرهای خارجی و عراقی
- پرسش ۲۱۴: سقط کردن جنینی که به چهار ماهگی نرسیده است.