جوانان احمد الحسن
وصی و فرستاده امام مهدی علیه السلامبه نظر من ارتباطی بین اذان و رویای ابراهیم(ع) وجود دارد: آنگاه که ستاره را دید گویا بر ربوبیت آن نسبت به خود اعتراف کرد «اشهد ان المهدی و المهدیین من ولده حجج الله» و هنگامی که ماه را دید، اعتراف کرد «اشهد ان علیاً و الائمة من ولده حجج الله» و آنگاه که خورشید را دید اعتراف کرد «اشهد ان محمد رسول الله» و رسیدنش به مقام توحید یعنی «اشهد ان لا اله الا الله» و آن گونه که فهمیدم اینها مراتب شناخت حق است و هر کدامش «دَه» درجه دارد.
آیا این استنباط درست است؟ و آیا این ارتباط برقرار کردن صحیح و سودمند است؟ بر من بیفزای، آقای من؛ خدای سبحان حفظت کند و سرپرستت باشد و تمکینت دهد!
فرستنده: استاد ذکی
پاسخ:
بسم الله الرحمن الرحیم
و الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.
اینکه شهادتهای سهگانه، مرتبط با رویای ابراهیم(ع) است، بله همین طور است. اما ارتباط شهادتهای سهگانه در اذان و مشاهدات سهگانهی ابراهیم(ع) دربارهی شناخت و توحید، همان سهگانهای است که در حج وجود دارد (یعنی ولایت): «سه روز در حج روزه بدارد، و هفت روز چون از حج بازگردد، تا ده روز کامل شود؛ اين حکم برای کسی است که اهلش در مسجد الحرام ساکن نباشد »([84]) ؛ این سه تا، پردههای عرش اعظم و عرش اعظم و کرسی هستند؛ این سهگانه، همگی محمد(ص) است. ائمه(ع) همهشان، محمد(ص) هستند ، و نیز برای هر کدام از آنها مقام و جایگاهی است. محمد(ص) پردهی عرش اعظم و حجابی میان خالق و خلقش است و اگر او نبود، معرفت و شناخت به کسی نمیرسید. او «نون» است در سخن خدای متعال « نون، سوگند به قلم و آنچه مینویسند »([85]) و ائمه(ع) عرش اعظماند و از آنان معرفت به خلق میرسد؛ آنان قلم هستند در سخن خدای متعال «ن وَالْقَلَم وَمَا يَسْطرُون» و مهدیّون، کرسیاند و با آنها معرفت تحقق مییابد؛ آنان کسانی هستند که مینویسند در سخن خدای متعال «ن وَالْقَلَم وَمَا يَسْطرُون»؛ مهدیّون تمثیل قدرت هستند. خدای متعال میفرماید: « کرسی او آسمانها و زمين را دربر دارد؛ و نگهداری آنها بر او دشوار نيست؛ او بلندپايه و بزرگ است »([86]). کرسی، تمثیل قدرت و تسلط بر آسمانهای هفتگانه و زمین است؛ به همین دلیل هنگام نزول این آیه، فرشتگان هفت آسمان سخت (ملائکة السبع الشداد)، شیعه شدند؛ زیرا این آیه متعلق به کسانی است که تمثیل قدرتاند و به وسیلهی آنها بیست و هفت حرف معرفت، تحقق مییابد و نیز به این دلیل که نزول این آیه، یعنی نزدیکی تحقق قدرت و حاکمیت الهی.
احمد الحسن
******
[81]- البقرة: 196.
[82]- القلم: 1.
[83]- البقرة: 255.
[84] - بقره: 196.
[85] - قلم: 1.
[86] - بقره: 255.