جوانان احمد الحسن
وصی و فرستاده امام مهدی علیه السلامانسان مؤمن تا وقتی در آسمانهای ملکوتی است، جزو اصحاب یمین است. وقتی به آسمان هفتم ارتقاء یابد، جزو مقربین و نزدیکان میشود. از مطالب پیشین روشن شد که در آسمانهای ملکوتی، روح ایمان وجود دارد. اما در آسمان هفتم، روحالقدس نیز هست. بنابراین روح ایمان با اصحاب یمین و در آنان است. اما روحالقدس با مقربین و در آنان است.
وقتی این موضوع را فهمیدیم، برای ما علتِ نتیجهای که مقربین هنگام مرگ به آن میرسند، روشن میشود. این نتیجه که آنان مورد حساب قرار نمیگیرند و حتی هنگام مرگ نیز مورد عذاب واقع نمیشوند. با اینکه آن روزی است که شفاعتی در آن نیست. «و بترسید از روزی كه هیچ كس چیزی [از عذاب خدا] را از كسی دفع نمیكند و نه بدل و بلاگردانی از وی پذیرفته شود و نه او را میانجیگری سودمند افتد و نه یاری شوند»([821]). این موضوع از این روست که آنان در آسمان عقل ورود پیدا کردند و جزو عاقلان شدند و عقلِ کلی با توجه به مرتبهی ارتقائشان، آنان را از وقوع در اشتباه باز داشته است.([822]) آنان در آسمان روحالقدس ورود پیدا کردهاند و ارواح آنان مقدس و پاک شده است؛ البته تا زمانی که باقی ماندن در آن مکان را انتخاب نمایند. معصومی که نسبت به او نص شده است، این تفاوت را دارد که در مقامش ثابت است؛ به این خاطر که اصلاً نجاست را بر پاکی ترجیح نمیدهد و در نتیجه خداوند برای افرادی که از او تبعیت میکنند، همیشه باقی ماندنِ او بر حق را ضمانت نموده است.
اما اصحاب یمین با اینکه روح ایمان با آنان و در آنان است، ولی تا زمانی که در آسمان ملکوتی هستند و در آسمان عقل کلی، یا آسمان هفتم وارد نشدهاند، عقلهای آنان کامل نشده است و آنچه نزد آنان است، سایهی عقل است و به اندازهای که مقامشان پایینتر باشد، از عصمت دورتر و به اشتباه نزدیکتر هستند. به اندازهای که ارتقاء مؤمن بیشتر باشد، نورِ سایهی عقل بیشتر است و به عقل کامل شباهت بیشتری پیدا میکند و باعث نزدیکی مؤمن به عصمت میشود. ولی با این حال، صورت عقل و تجلی عقل کامل باقی میماند و امکان وقوع معصیت، باقی میماند.
احمدالحسن
[820]. فكل واحد منهم معصوم بحسب مقامه الذي وصل إليه، وعصمته حدودها مقامه، فلو حمل على مقام أعلى أكيد أنه سيقع ويخطأ ويعصي كما حصل مع آدم )عليه السلام) "فَأَكَلَا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ وَعَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى" [طه: 121]، وكما حصل مع موسى )عليه السلام( وقد مرّ تفصيل ما حصل معه.
[821]. قرآن کریم، سورهی بقره، آیهی ۱۲۳.
[822]. هر کدام از آنان براساس مقامی که به آن رسیدند، معصوم هستند و عصمت هرکس وابسته به مقامش میباشد. اگر مقام او بالاتر از عصمتش باشد، قطعاً به اشتباه خواهد افتاد و معصیت خواهد کرد، همانطور که برای آدم(ع) اتفاق افتاد: «فَأَكَلاَ مِنْها فَبَدَتْ لَهُما سَوْآتُهُمَا وَ طَفِقَا یخْصِفَانِ عَلَیهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَ عَصَیآدَمُ رَبَّهُ فَغَوَی» (طه: ۱۲۱) (آنگاه از آن خوردند و برهنگی آنان برایشان نمایان شد و شروع كردند به چسبانیدن برگهای بهشت بر خود و [این گونه] آدم به پروردگار خود عصیان ورزید و بیراهه رفت)؛ و همانطور که برای موسی (ع) اتفاق افتاد و جزئیات اتفاقی که برایش افتاد، گفته شده است.