الأجوبة الفقهية (كتاب الصيام) پاسخ‌های فقهی (کتاب روزه) | الأجوبة الفقهية (كتاب الصيام) پاسخ‌های فقهی (کتاب روزه)
اعتکاف:
وبمناسبة الاعتكاف للصيام من جهة اشتراطه به، أضع بين أيدي المؤمنين بعض ما أجاب به السيد أحمد الحسن (علیه السلام) مما يتعلق بالاعتكاف:
به دلیل لازم بودن روزه‌داری در اعتکاف، برخی از مسایل مربوط به اعتکاف را که سید احمدالحسن (علیه السلام) اقدام به پاسخ‌گویی به آنها فرموده‌اند به پیشگاه مؤمنان تقدیم می‌کنم:
الاعتكاف:
اعتکاف:
س٨٣/ لو نذر اعتكاف خمسة أيام، فهل يعتكف خمسة أيام أم ستة ؟
پرسش ۸۳:
اگر کسی نذر پنج روزه بکند، آیا پنج روز معکتف می‌شود یا شش روز؟
ج/ يعتكف خمسة أيام، إلا إن كان لم يشترط فيها التتابع واعتكف ثلاثة منها وقطع عندها لا يصح أن يعتكف اليومين المتبقية فقط، بل لابد أن يعتكف ثلاثة أيام أخرى.
پاسخ:
پنج روز معتکف می‌شود، مگر اینکه پشت سر هم بودن را شرط نکرده باشد که در این صورت، سه روز آن را اعتکاف می‌کند و از اعتکاف بیرون می‌آید و صحیح نیست که فقط دو روز باقیمانده را اعتکاف کند، بلکه می‌باید سه روز دیگر معتکف شود.
س٨٤/ ولو اعتكف - استحباباً - سبعة أو ثمانية أيام متتابعة، فهل يمكنه الانصراف أم لابد أن يجعلها تسعة أيام ثم ينصرف ؟
پرسش ۸۴:
اگر به صورت مستحبی هفت یا هشت روز متوالی اعتکاف کند، آیا می‌تواند اعتکافش را قطع کند؟ یا باید حتما به نُه روز برساند بعد از اعتکاف بیرون بیاید؟
ج/ لا يجب أن يتمها تسعاً.
پاسخ:
ضروری نیست آن را به نُه روز تمام کند.
س٨٥/ وهل يصح الاعتكاف من الصبي، ولو صح فهل يشترط إذن أبيه لو أراد الاعتكاف؟
پرسش ۸۵:
آیا اعتکاف کودک صحیح است؟ اگر صحیح است اگر بخواهد معتکف شود آیا اجازۀ پدرش شرط است؟
ج/ لا يصح.
پاسخ:
صحیح نیست.
س٨٦/ ولو خرج في اليوم الثالث من اعتكافه المستحب، فهل يلزمه قضاء أم أنه ترك واجباً عليه ويؤثم على تركه فقط ؟
پرسش ۸۶:
اگر در روز سوم اعتکاف مستحبی‌اش از اعتکاف خارج شود آیا قضای آن برایش واجب است؟ یا اینکه فقط به خاطر ترک کردنش، گناه آن بر گردنش می‌باشد؟
ج/ لا يجب القضاء.
پاسخ:
قضا واجب نیست.
س٨٧/ وهل تشييع المؤمن المبيح للمعتكف الخروج من المسجد لا يبطل الاعتكاف ولو طالت مسافة التشييع، بأن ابتعد عن مكان اعتكافه كثيراً ؟
پرسش ۸۷:
آیا مشایعت مؤمن برای معتکفی که از مسجد خارج می‌شود مجاز است و اعتکاف وی را باطل نمی‌کند؟ حتی اگر مسافت مشایعت طولانی باشد؟ حتی اگر از مکان اعتکافش بسیار دور شود؟
ج/ لا إشكال إن طالت المسافة.
پاسخ:
حتی اگر مسافت طولانی باشد اشکالی وارد نیست.
س٨٨/ ولو أراد عيادة مريض وهو معتكف فخرج من المسجد وفي طريقه إليه مرّ في سوق وتوقف فيه أو ما شابه، فهل يؤثر ذلك على اعتكافه ؟
پرسش ۸۸:
اگر در حالی که در اعتکاف است بخواهد به عیادت بیماری برود و از مسجد خارج شود و در راه خانۀ بیمار به بازار برود و در آن توقف کند و یا مشابه اینها، این عمل تاثیری در اعتکاف وی خواهد داشت؟
ج/ لا يؤثر.
پاسخ:
تاثیری ندارد.
س٨٩/ وهل يصح خروج المعتكف لو أراد بيان الحق لطلابه، أو حضور مناظرة بين أهل الحق والباطل، أو حضور زواج مؤمن، أو حصل عند أهله وعياله شيء يتطلب حضوره، وكم له أن يغيب عن مكان اعتكافه لو صح له الخروج منه ؟
پرسش ۸۹:
آیا خارج شدن معتکف برای بیان کردن حق برای خواهانش، یا برای حضور در مناظرۀ بین حق و باطل، یا حضور در مراسم ازدواج مؤمن، یا به قصد رفتن به سوی خانواده‌اش برای دلیلی که حضورش را لازم می‌گرداند، صحیح است؟ اگر صحیح است که خارج شود چه مدت می‌تواند اعتکافش ترک کند؟
ج/ (يجوز الخروج للأمور الضرورية كقضاء الحاجة، والاغتسال، وشهادة الجنازة، وعيادة المريض، وتشييع المؤمن، وإقامة الشهادة)، وللمعتكف تقدير أموره وأهميتها وضرورة خروجه لإتمامها على أن لا يستغرق يوم وليلة أو ما يعادلها أي (٢٤ ساعة) متصلة.
پاسخ:
(خروج از مسجد فقط برای موارد ضروری جایز است، مانند خروج برای قضای حاجت،(۱) غسل کردن، تشییع جنازه، عیادت بیمار، مشایعت مؤمن و حضور برای شهادت دادن). معتکف باید به گونه‌ای امورش و اهمیت و ضرورت آنها را برنامه‌ریزی کند که خارج شدنش برای انجام آنها یک شب و یک روز و معادلش یعنی بیست و چهار ساعت پیوسته به طول نینجامد.
۱- حاجتی که ضروری باشد مثل رفتن نزد طبیب یا آوردن غذا و چیزهایی که به آنها نیاز دارد، يا.... (احكام الشريعه بين السائل و المجيب جزء سوم، صوم ص۶۴)
س٩٠/ وهل يقصد بالجلوس إطالة البقاء أو لا يجوز أصل الجلوس ووضع مقعده على الأرض أو الكرسي، فمثلاً: لو أراد عيادة مريض في بيته أو في المستشفى فما هي طريقة العيادة التي لو فعلها لم يبطل اعتكافه ؟
پرسش ۹۰:
آیا منظور از نشستن، به مدت طولانی ماندن است یا نه، منظور خود نشستن بر روی زمین یا صندلی می‌باشد؟ به عنوان مثال اگر بخواهد به عیادت بیماری در خانه‌اش یا بیمارستان برود نحوۀ صحیح این کار که اعتکافش را باطل نکند به چه صورت می‌باشد؟
ج/ أي في الطريق يتجنب الجلوس للراحة، ولا إشكال في جلوسه في المكان المظلل عند عيادة المريض. فالمفروض أنه معتكف وخرج لضرورة فلا يصح أن يتنزه تحت الظلال أو يقضي بعض الوقت يجلس في الطريق، بل يقضي حاجته ويقتصر على الضروري لقضائها ويرجع إلى اعتكافه.
پاسخ:
یعنی در راه از نشستن برای استراحت کردن اجتناب کند، و اشکالی ندارد هنگام عیادت بیمار زیر سایه بنشیند. فرض بر این است که او معتکف می‌باشد و برای ضرورتی خارج شده است، پس صحیح نیست در سایه قدم بزند یا مقداری از وقتش را در نشستن در راه بگذراند، بلکه باید وقتش را صَرف حاجتش کند و تنها برای برآوردن نیاز ضروری، بسنده کرده، به اعتکافش بازگردد.
س٩١/ وما هو المقصود بـ (الظلال)، فلو تطلب قضاء الحاجة دخول بيت مسقف أو ركوب سيارة كذلك فهل يبطل اعتكافه ؟
پرسش ۹۱:
منظور از (سایه) چیست؟ اگر معتکف برای رفع نیاز به خانۀ مسقّف داخل و یا سوار ماشینی این چنینی گردد، آیا اعتکافش باطل می‌شود؟
ج/ لا يبطل كما تبين أعلاه، فما هو ضروري لقضاء حاجته لا إشكال فيه.
پاسخ:
همان‌طور که پیش‌تر بیان شد باطل نمی‌شود؛ آنچه برای رفع نیاز ضروری‌اش باشد اشکالی ندارد.
س٩٢/ ما المقصود بالمماراة التي هي من محرمات الاعتكاف ؟
پرسش ۹۲:
منظور از جدال و نزاع (ممارات) که از محرّمات اعتکاف است چیست؟
ج/ مناقشة الآخرين لأجل الغلبة والانتصار للنفس.
پاسخ:
بحث و مناقشه با دیگران برای غلبه بر آنها و پیروزی خودش.
س٩٣/ ولو احتاج إلى شيء ضروري كشراء أكل أو دواء وما شابه، فهل يمكنه فعل ذلك ؟
پرسش ۹۳:
اگر نیاز به چیزی ضروری پیدا کند مثل خرید، خوردن، دارو یا نظایر اینها، آیا می‌تواند این کار را انجام دهد؟
ج/ يجوز.
پاسخ:
جایزاست.
* * *
كان هذا آخر ما دونته من أجوبته (علیه السلام) مما يتعلق بالصيام والاعتكاف،
والحمد لله رب العالمين وصلى الله على محمد وآل محمد الأئمة والمهديين وسلم تسليماً.
این پایان آن چیزی است که در این قسمت از پاسخ‌های سید احمدالحسن (علیه السلام) که سلام و صلوات پروردگارم بر او باد، در آنچه مربوط به روزه و اعتکاف بود تدوین نمودم.
و حمد و ستایش تنها از آنِ خداوند، پروردگار جهانیان است؛ و سلام خداوند بر برترین خلقش، محمد و آل پاک و مطهر او، امامان و مهدیین، و سلام تام بر آنها باد!
***
