پرسش ۷۵۸: پرسشی در خصوص فجر در غروب
السؤال/ ۷۵۸: سألخص ما نواجهه من مشاكل على شكل نقاط:
مشکلاتی را که با آن مواجه هستیم، در قالب چند نکته خلاصه میکنم:
1. مراقبة الفجر والمغرب يصعب علينا بسبب الاجواء المناخية.
1- فهمیدن زمان صبح و مغرب (با روش دیدن) به خاطر وضعیت آب و هوایی برای ما سخت است.
2. حتى لو تم مراقبة الفجر والمغرب ليوم واحد.. يصعب علينا الاعتماد عليه بالنسبة لليوم الثاني وذلك بسبب كل يوم ( يزداد الوقت 3 دقائق او ينقص حسب الموسم).
2- حتی اگر یک روز زمان صبح و مغرب را بفهمیم.... تکیه به آن برای روز دوم برای ما سخت خواهد بود؛ چرا که هر روز با توجه به موقعیت زمانیِ سال 3 دقیقه بیشتر یا کمتر میشود.
3. كنا نعتمد على الأوقات الموجودة في موقع (مجمع أهل البيت) التابع لبعض المتشيعة ولكن وجدنا اختلاف كبير في الأوقات وخاصة بعد تغيير الوقت الصيفي إلى شتوي أو العكس، بحيث أحيانا يغيرون وقت الظهر ولا يتم تغيير وقت المغرب او العكس والخ.. اي اختلافات كبيرة ولا اثق بأوقاتهم.
3- به اوقاتی که در سایت «مجمع اهلبیت» زیرمجموعهی برخی از شیعیان، موجود میباشد، اعتماد میکردیم؛ ولی اختلاف بسیاری در اوقات دیدیم؛ مخصوصاً پس از تغییر وقت تابستان به زمستان یا برعکس، به طوری که گاهی اوقات، وقت ظهر را تغییر میدهند در حالی که تغییر وقت مغرب انجام نمیشود یا برعکس و موارد دیگر... یعنی اختلافات بسیاری که باعث شد به اوقات آنان اعتماد نداشته باشم.
4. كونه يصعب علينا تعيين وقت المغرب ووقت الفجر هل يمكننا الاعتماد على (الشروق والغروب) الموجود في الصحف العامة؟؟ مع العلم ان الصحف اجنبية ولا اعرف كيفية حساباتهم. اذا نعتمد على الشروق في الصحف يمكننا حساب 90 دقيقة ولكن ماذا عن الغروب؟؟
4- تعیین وقت مغرب و وقت صبح برای ما سخت است. آیا ما میتوانیم به وقت صبح و مغرب موجود در روزنامههای عمومی اعتماد کنیم؟ با توجه به اینکه روزنامهها، خارجی هستند و چگونگی محاسبات آنان را نمیدانم. اگر به وقت صبح در روزنامهها اعتماد کنیم، میتوانیم از روش محاسبهی ۹۰ استفاده کنیم، ولی در مورد مغرب چه کنیم؟
5. الاختلاف ما بين الشتاء والصيف كبير جدا.. بحيث في الصيف يكون طول النهار ما يقارب 22 ساع وربع.. المشكلة في شهر رمضان المبارك (الفترة ما بين الافطار والامساك لا تتجاوز الساعتين) مما يمنع حصول الظلام بشكل تام.. بل احيانا تبقى السماء مضيئة كأنه وقت العصر.
5- اختلاف بین زمستان و تابستان واقعاً بزرگ است... به اینصورت که مدت روز در تابستان نزدیک به ۲۲ ساعت و ربع میباشد... مشکل در ماه مبارک رمضان است (زمان بین افطار و امساک، بیش از دو ساعت نمیشود) به طوری که اطمینان از تاریک شدن هوا به طور کامل به دست نمیآید.... حتی گاهی اوقات، آسمان نورانی باقی میماند، گویی هنگام وقت عصر است.
الجواب: أسأل الله أن يوفقكم ويسدد خطاكم، يجب أن تعلموا إنّ الله لا يكلف نفساً إلّا وسعها فلن يحاسبكم الله على تأخير أو تقديم غير متعمد في وقت الصلاة، والإفطار والإمساك إن بذلتم ما بوسعكم لمعرفة الوقت الصحيح بحسب الواقع قال تعالى: ﴿لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ﴾.
پاسخ: از خداوند درخواست دارم که شما را موفق و گامهایتان را استوار بدارد. باید بدانید که خداوند هر کسی را جز به اندازهی توانش تکلیف نمیکند؛ بنابراین شما را در خصوص عقب انداختن یا جلو انداختن غیرعمدی وقت نماز، افطار و امساک مورد حساب قرار نمیدهد؛ البته اگر برای شناخت وقت صحیح برحسب واقعیت، آنچه را در توانتان است، انجام داده باشید. خداوند متعال میفرماید: ﴿خداوند هيچ کس را جز به اندازهی طاقتش مکلّف نمیکند. نيکیهای هر کس از آنِ خود او و بدیهايش از آنِ خودش است. ای پروردگار ما، اگر فراموش کردهايم يا خطا کردهايم، ما را بازخواست مکن. ای پروردگار ما، آن گونه که بر امّتهای پيش از ما تکليف گران نهادی، تکليف گران بر ما مَنِه و آنچه را که طاقت آن نداريم بر ما تکليف مکن، گناه ما ببخش و ما را بيامرز و بر ما رحمت آور که تو مولای ما هستی؛ پس ما را بر گروه کافران پيروز گردان﴾.
لمعرفة وقت الشروق والغروب يمكنكم الاعتماد على نشرات المراكز الفلكية العلمية، والصحف في بلد ما عادة يعتمدون على مركز فلكي علمي في ذلك البلد، ويمكنكم سؤالهم عن مصدر معلوماتهم، ويمكنكم الاعتماد عليها في معرفة وقتي الشروق والغروب. والسماء المضيئة بعد الغروب لا تؤثر في اعتبار أنّ هذا هو وقت الليل حتى لو لم يكن هناك ظلام، ولا تؤثر الإضاءة بتحديد الليل والنهار عندكم بل يحدد الليل والنهار تبعاً للغروب والشروق والتي تكفيكم لمعرفة أوقات الصلاة والإفطار والإمساك في بعض أوقات السنة.
برای شناخت وقت صبح و مغرب میتوانید به نشریات مراکز علمی ستارهشناسی اعتماد کنید. روزنامهها در هر شهری، معمولاً به مرکز علمی ستارهشناسی همان شهر اعتماد میکنند و شما میتوانید در این مورد از منبع اطلاعاتیشان پرس و جو و برای شناخت وقت صبح و مغرب بر آن اعتماد کنید. آسمانی نورانی پس از مغرب، در اینکه این وقت، شبهنگام است، تأثیری ندارد؛ حتی اگر تاریکی نباشد، و نورانی بودن برای شما در مشخص کردن شب و روز تأثیری ندارد؛ بلکه شب و روز با توجه به غروب و طلوع خورشید مشخص میشود و همینطور آنچه برای شناخت اوقات نماز، افطار و امساک در برخی اوقات سال برای شما کفایت میکند.
وهذه مسألة قد أجبتها سابقاً، وبعد أن تقرأوها بتأنِ يمكنكم أن تسألوا عن أي شيء غير واضح في الجواب كما يمكنكم السؤال عن أي شيء آخر لا تجدونه في الجواب.
أحمد الحسن
این مسئله را پیشتر پاسخ دادم و پس از خواندن آن با دقت، میتوانید در مورد هر چیزی که در پاسخ برایتان روشن نیست، بپرسید؛ همانطور که میتوانید در مورد هر چیز دیگری که در پاسخ وجود ندارد، سؤال نمایید.
احمدالحسن