جوانان احمد الحسن
وصی و فرستاده امام مهدی علیه السلامپرسشهای مربوط به اموات
پرسش 96:
سزاوارترین افراد نسبت به میّت نزدیک‌ترین آنها به میراثش هستند.... آیا این حکم همانند طبقات ارث است و پسر و پدر، بر برادر یا عمو پیشی می‌گیرند؟ اگر مرده، دختر و برادر داشته باشد کدام یک مقدّم است؟
پاسخ:
سزاوارتر به میراث، سزاوارتر به میّت است؛ و دختر مقدّم بر برادر است.
پرسش 97:
اگر میّت چند فرزند باقی بگذارد آیا پدربزرگِ آنها که مؤمن به حق نیست ولایتی بر ازدواج آنها و سایر اموراتشان دارد؟
پاسخ:
پاسخ در کتاب ازدواج موجود است.
پرسش 98:
در چگونگی غسل دادن میّت آمده است که ابتدا سرش را می‌شوید سپس سمت راستش و سپس سمت چپش. آیا رعایت این ترتیب بین دو سمت (راست و چپ) واجب است؟ یا ترتیب، تنها بین سر و بدن باید رعایت شود؟
پاسخ:
واجب، فقط رعایت ترتیب بین سر و بدن است.
پرسش 99:
کسی که مرده‌ای را پس از سرد شدن و پیش از غسل دادنش لمس می‌کند، آیا اگر چیزی با وجود رطوبت با بدنش تماس پیدا کند نجس می‌شود؟
پاسخ:
بله، نجس می‌شود.
پرسش 100:
آیا لمس کردن شهید، غسلِ مسّ میّت را واجب می‌کند؟
پاسخ:
غسل مس میّت برای کسی که شهیدی را لمس کند واجب نمی‌شود.
پرسش 101:
شخصی میّتی را غسل می‌دهد اگر پیش از غسل کردن آن شخص کس دیگری او را لمس کند، آیا نجس می‌شود؟
پاسخ:
نجس نمی‌شود.
پرسش 102:
کفن میّت عبارت است از مِئزَر،(1) قمیص(2) و إزار.(3) حدود هر کدام از این اجزا از نظر پوشاندن بدنِ شخصِ مرده چیست؟
پاسخ:
بلندی یا پهنای خاصی در آنها شرط نیست و فقط مجموعۀ آنها باید بدن مرده را بپوشاند و بهتر است هر کدام از آنها بلند و عریض باشد.
پرسش 103:
حکم تشریح جسد میّت چیست؟ به صورتی که امروزه در بسیاری از بیمارستان‌ها در کشورهای مختلف انجام می‌شود.
پاسخ:
تشریح جسد میّت جایز نیست مگر در صورتی که شک و تردید در وقوع جُرم یا مرضی وجود داشته باشد که عموم مؤمنان را تهدید می‌کند.
پرسش 104:
حکم تشریح جسد میّت با هدف یادگیری یا تشخیص علت مرگ یا چیزهای شبیه به آن چیست؟
پاسخ:
تشریح جسد میّت برای یادگیری بدون اجازۀ پیشین از او جایز نیست.
پرسش 105:
آیا ولیّ میّت می‌تواند عضوی از اعضای بدن مرده را به شخص زنده‌ای اهدا کند تا از آن سودی ببرد؟ و یا آن را بفروشد؟
پاسخ:
فروش اعضای بدن مجاز نیست، ولی اهدا کردن، جایز است اگر آن ولیّ مؤمن پدر، مادر، پسر یا دختر باشد.
پرسش 106:
آیا اهدای عضوی از بدن انسان زنده به انسان زندۀ دیگر یا فروش آن جایز است؟
پاسخ:
فروختن جایز نیست، ولی اهدا جایز است.
پرسش 107:
حکم تشییع جنازه توسط زن چیست؟
پاسخ:
مکروه است مگر اینکه جنازۀ پیامبر یا وصی یا مؤمنی باشد که پیامبر یا وصی، او را تزکیه (پاک و طاهر) کرده باشد که در این صورت مستحب است. همچنین مستحب است که (زن) در تشییع جنازه‌ای که پیامبر یا وصی آن را تشییع می‌کند، شرکت کند.
پرسش 108:
حکم تدفینی که امروزه در قبرها به شکل طبقاتی انجام و در آنها بیش از یک مرده دفن می‌شود چیست؟
و حکم مقدار ارتفاع بنای قبر چقدر است؟ نیم متر یا بیشتر؟
پاسخ:
دفن کردن به صورت طبقاتی در یک قبر جایز ولی مکروه است. مُرتفع ساختن بنای قبر مکروه است.
پرسش 109:
پوشیدن لباس سیاه در عزای مرده چه حکمی دارد؟
پاسخ:
اشکالی ندارد.
پرسش 110:
از جمله مستحبات، نوشتن دعای جوشن کبیر روی کفن است.
آیا بهتر است با قلم و مرکّب عادی نوشته شود یا با زعفران؟ و تأثیر این دعا بر مرده چیست؟
پاسخ:
بهتر است با زعفران نوشته شود و مکروه است با مرکّب سیاه نوشته شود. مرده همان‌طور که از صدقه، نماز و دعا بهره‌مند می‌شود از این دعا نیز بهره‌مند می‌گردد.
پرسش 111:
آیا گریه و شیون با صدای بلند و زدن بر سر و صورت در عزای مرده جایز است؟
اگر بر اثر این کار صورت سرخ شود یا چیزی شبیه آن ـ‌مثل خراشیدن‌ـ حکمش چیست؟
پاسخ:
گریه و شیون با صدای بلند و بر سر و صورت زدن جایز است و اگر سر یا سینه‌اش سرخ شود اشکالی ندارد تا زمانی که آسیبی به دنبال نداشته باشد. برخی کارها حرام هستند مثل اینکه زنی صورتش را بخراشد، موهایش را بکند و مو پریشان کند و همچنین اینکه مردی در عزای مرگ فرزند یا همسرش جامه بدرد. این کارها کفاره‌هایی دارند که در کتاب شرایع بیان شده است.
پرسش 112:
اگر نداند که شخصی مرده یا دفن شده است آیا می‌تواند نماز وحشت را بعد از یک یا دو شب از وفات آن شخص به جا آورد؟
پاسخ:
جایز است و ان شاء الله (مرده) از آن بهره می‌برد اما جای صدقه یا نماز شب اول را نمی‌گیرد.
منابع:
1 - یک قطعه برای دور عورت از ناف تا زانو (مترجم)
2 - یک قطعه برای پوشاندن تن (مترجم)
3 - یک قطعه برای کل بدن (مترجم)
پاسخ های فقهی کتاب طهارت ص 46-52.