پرسش‌های مربوط به بانوان
پرسش 67:
اگر زنی در ابتدای روز خون ببیند و به گمان اینکه آن خون حیض است روزه را افطار و نمازش را ترک کند، سپس سه روز پشت سر هم آمدن خون را نبیند، چه باید بکند؟ آیا کفارۀ عمد افطار روزه بر عهده‌اش است؟
پاسخ:
فقط قضا بر عهده‌اش است.
پرسش 68:
آیا توجه کردن به وقت و تعداد روزهای عادت برای زن واجب است؟
پاسخ:
واجب است.
پرسش 69:
برخی کارها بر حائض حرام می‌شود. اگر آنها را به طور غیر عمد انجام دهد حکمش چیست؟
پاسخ:
اگر آنچه بر او حرام است را از روی سهو یا فراموشی انجام دهد گناهکار به شمار نمی‌آید.
پرسش 70:
زن قرشی به چه کسی گفته می‌شود؟
پاسخ:
زنی که از طریق پدر به یکی از قبایل قریش منتسب شود. برخی از این قبایل ـ‌مثل علویان یا عباسیان‌ـ در حال حاضر شناخته شده‌اند.
پرسش 71:
آیا در ایام حیض رنگ کردن مو برای زن کراهت دارد؟
پاسخ:
بله، کراهت دارد.
پرسش 72:
زنی قرشی نیست و سنش بیش از 50 سال است ولی همچنان خونی با ویژگی‌های خون حیض می‌بیند. آیا مطابق زن حائض عمل می‌کند یا زن مستحاضه؟
پاسخ:
بعد از سن یائسگی هر خونی که ببیند خون حیض محسوب نمی‌شود.
پرسش 73:
اگر شب هنگام یا نیم‌روز خون ببیند حساب روزهای ایام عادت زن چگونه محاسبه می‌شود؟
پاسخ:
روز بیست و چهار ساعت است؛ در نتیجه اگر به عنوان مثال در وسط روز خون ببیند تا وسط روز بعد یک روز کامل می‌گردد.
پرسش 74:
آیا واجب است حائض قبل از غسل کردن با پنبه استبرا نماید؟
پاسخ:
اگر در پاک شدن از حیض شک داشته باشد باید استبرا کند، و اگر پیش از غسل استبرا کرده باشد نزدیکی شوهرش با او جایز، و اگر پیش از غسل استبرا نکرده باشد نزدیکی با او حرام است.
اگر بدون استبرا غسل کند، غسلش صحیح است و شوهرش می‌تواند با او نزدیکی کند و اگر بعد از غسل کردن و انجام نزدیکی برای آنها روشن شود که هنوز آن زن حائض است، کفاره‌ای در کار نخواهد بود.
پرسش 75:
به طور معمول برای وارسی استبرا زن از خون حیض یا بررسی وضعیت استحاضه از پنبه سخن به میان می‌آید. آیا استفاده از چیز دیگری مثل دستمال کاغذی و شبیه آن نیز کفایت می‌کند؟
پاسخ:
استفاده از هر چیزی که این منظور را برآورده می‌کند جایز است.
پرسش 76:
و آیا برای آن چیز (وسیلۀ وارسی) اندازه، جنس یا رنگ مشخصی شرط است؟
پاسخ:
شرط نیست.
پرسش 77:
اگر زن، دارای عادت براساس تعداد روز باشد و پس از پایان یافتن عادتش ـ‌در ضمن ده روز‌ـ خون با ویژگی‌های استحاضه ببیند، آیا آن را حیض محسوب کند و به ویژگی‌های آن اعتنا نکند؟
پاسخ:
حیض در نظر بگیرد.
پرسش 78:
اگر زنی به اشتباه در ایام حیض طبق احکام استحاضه عمل کند، حکم او در عبادت یا نزدیکی شوهرش با او ـ‌از نظر کفاره‌ـ چیست؟
پاسخ:
اگر از روی خطا و اشتباه بوده باشد چیزی بر عهدۀ آنها نیست.
پرسش 79:
آمده است: (اگر زن سه روز خون ببیند و بعد قطع گردد و قبل از روز دهم دوباره خون ببیند، همۀ این مدت یک حیض حساب می گردد).
اگر بعد از این سه روز که یقین دارد پاک شده با شوهرش نزدیکی کرده باشد، آیا چیزی بر عهدۀ او یا شوهرش است؟ و همین‌طور در مورد سایر مواردی که انجام دادن‌شان بر حائض حرام است؟
پاسخ:
چیزی بر عهدۀ او یا شوهرش نیست.
پرسش 80:
چه کاری برای زن حائض بهتر است؟ خواندن قرآن با وجود کراهت داشتن یا نخواندن قرآن؟ اگر به عنوان مثال هر روز عادت به خواندن سورۀ یاسین داشته باشد، چه باید بکند؟
پاسخ:
نخواندن قرآن و پناه بردن به تسبیح و ذکر خداوند سبحان برایش بهتر است.
پرسش 81:
خواندن قرآن ـ‌به غیر از عزایم (سوره‌های دارای سجدۀ واجب)ـ برای حائض کراهت دارد. آیا برای او این کراهت ـ‌مثل جنب‌ـ در خواندن بیش از هفت آیه بیشتر است؟ یا وضعیت او به گونۀ دیگری است؟
پاسخ:
حتی خواندن یک آیه هم (برای او) کراهت دارد و هر چه بیشتر بخواند کراهتش بیشتر خواهد بود.
پرسش 82:
و کراهت خواندن بیش از هفت آیه، آیا اگر به عنوان مثال خواندن قرآن برای ارایۀ حق به خواهانش باشد را نیز شامل می‌شود؟ در حالی که به طور معمول آنچه آنها درخواست می‌کنند بیش از هفت آیه را شامل می‌گردد.
پاسخ:
اگر خواندن قرآن برای بیان حق و دعوت به دین خدا باشد کراهتی برای حائض و جنب نخواهد داشت.
پرسش 83:
آیا از نظر کراهت داشتن، حکم شنیدن قرآن مانند خواندن قرآن است؟
پاسخ:
شنیدن قرآن مکروه نیست.
پرسش 84:
آیا زن حائضی که به حق ایمان می‌آورد می‌تواند غسل کند؟ یا منتظر می‌ماند تا پاک شود بعد غسل کند؟
پاسخ:
می‌تواند غسل کند و بهتر است وقتی پاک شد غسل را تکرار کند؛ یعنی همراه غسل حیض آن غسل را نیز در نیّت خود بیاورد.
پرسش 85:
زنی در ماه رمضان برای جلوگیری از خونریزی و حیض نشدن قرص می‌خورد. حکمش چیست؟
و اگر برای مدت بسیار کمی در ایام عادت و یا سایر روزها خون ببیند حکمش چه خواهد بود؟
پاسخ:
خوردن قرص برای جلوگیری از عادت ماهانه مکروه است، اما اگر در روزهای عادت ماهیانه‌اش سه روز یا بیشتر خون ببیند، خونِ حیض است، حتی اگر کم و منقطع باشد.
پرسش 86:
اگر نتواند حیض را از استحاضه تمییز دهد و در روزهای استحاضه روزه نگرفته باشد، آیا بر او کفاره واجب است؟
پاسخ:
بر او کفاره واجب نیست.
پرسش 87:
زنی که استحاضه شده است برای هر فریضه تجدید وضو می‌کند. اگر برای نماز ظهر وضو بگیرد و بداند که خونی از او خارج نشده آیا واجب است برای نماز عصر دوباره وضو بگیرد؟ یا همان وضوی اولش کفایت می‌کند؟
پاسخ:
واجب نیست و همان وضوی اولش کفایت می‌کند.
پرسش 88:
زنی در حالت استحاضۀ صغری (استحاضۀ قلیله یا کم) با یک وضو دو نماز ظهر وعصرش را با هم می‌خواند.
حتی اگر بفهمد که در بین دو نماز خونریزی کرده است آیا همین حکم برقرار است؟
پاسخ:
یک وضو برای خواندن دو نماز پشت سر هم کافی است و اگر خون این استحاضه بعد از وضو چه در نماز ظهر، چه عصر و چه بین آن دو خارج شود، به وضویش اشکالی وارد نمی‌کند.
پرسش 89:
آیا در استحاضۀ متوسطه یک وضو برای خواندن دو نماز پشت سر هم کافی است؟
پاسخ:
یک وضو برای دو نماز پشت سرهم کفایت می‌کند.
پرسش 90:
اگر نماز صبح را خواند و وضعیتش استحاضۀ قلیله بود سپس هنگام نماز ظهر به استحاضۀ متوسطه تبدیل شود آیا غسل بر او واجب می‌شود؟ یا منتظر نماز صبح روز بعد بماند تا غسل کند؟
پاسخ:
واجب نیست در همان هنگام غسل کند بلکه باید برای نماز صبح غسل کند، و اگر عذری داشته باشد یا غسل برای نماز صبح برایش سخت و مشقت‌آور باشد در هر زمان از طول روز که برایش ممکن بود غسل می‌کند، هرچند بهتر است پیش از نماز واجب باشد.
پرسش 91:
اگر وضعیت به گونه‌ای باشد که باید غسل کند، آیا بعد از غسل باید وضو نیز بگیرد؟
پاسخ:
اگر قبل از نماز غسل کند واجب نیست وضو بگیرد و همان غسل برای به جا آوردن نماز کفایت می‌کند.
پرسش 92:
در صورت استحاضۀ کثیره آیا با یک غسل حتما باید دو نماز را پشت سر هم خواند یا می‌توان بین آنها فاصله انداخت؟ واگر فاصله بیفتد آیا باید پنج بار غسل کرد؟ و اگر به عنوان مثال بعد از غسل نماز ظهر خونی خارج نشود آیا واجب است برای نماز عصر نیز دوباره غسل کند؟
پاسخ:
پشت سر هم خواندن نمازها واجب نیست. اگر بین نمازها فاصله بیندازد برای تمام نمازها غسل می‌کند، اما اگر بعد از غسل خونی خارج نشود واجب نیست بار دیگر (برای نماز بعدی) غسل نماید.
پرسش 93:
در مورد وضعیت استحاضه وارد شده است که برای هر نماز باید پنبه را عوض کند. آیا این تعویض برای تمام نمازها ـ‌حتی با وجود نبودن خون‌ـ لازم است؟
پاسخ:
اگر در پنبه خونی نباشد تعویض آن لازم نیست.
پرسش 94:
در کتاب شرایع آمده است:
(اگر خون قبل از ده روز قطع شد بر زن واجب است که با پنبه خود را وارسی کند، اگر پنبه پاک بود باید غسل کند و اگر به خون آغشته شد، زن مبتدئه باید صبر کند تا پاک شود یا اینکه ده روز کامل گردد؛ و زن صاحب عادت معیّن تا سه روز بعد از عادت خود صبر کند سپس غسل نماید، پس اگر تا روز دهم خون دیدن استمرار یابد و قطع شود روزه-هایی را که از زمان غسل کردن تا روز دهم گرفته، باید قضا کند و اگر بیش از ده روز بود، آنچه را که به جا آورده است مورد قبول است).
معنی عبارت ( زن صاحب عادت معیّن .... غسل نماید ) چیست؟
پاسخ:
معنی این عبارت: زن صاحب عادت معین پس از تمام شدن روزهای عادتش با پنبه خود را وارسی می‌کند، اگر پنبه پاک باشد باید غسل کند و اگر لکه بینی داشت صبر می‌کند تا پاک شود و غسل کند.
اگر پاک نشود یا خون تا سه روز پس از ایام عادتش ادامه داشت، غسل می‌کند. اگر پاک نشد، اگر خون تا روز دهم ادامه داشت و قطع شد، روزهای از دست رفته‌اش را قضا می‌کند ـ‌چرا که در ایام حیض بوده است‌ـ ولی اگر بیش از آن شد هر چه انجام داده است صحیح است، چرا که او در ایام استحاضه بوده ـ‌یعنی ایام پاکی‌‌ـ و روزهای حیض محسوب نمی‌شده است.
پرسش 95:
معنی این عبارت که در کتاب شرایع آمده است چیست:
(اگر خون بیش از ده روز ادامه یابد، اگر اوصاف خون استحاضه را داشته باشد استحاضه است، در غیر ¬این¬ صورت حیض است. اگر عادت، عددی مشخص داشته باشد، به همان تعداد روز حیض حساب ¬کند وگرنه باید به تعداد روزهای عادت زنان فامیل خود حیض قرار دهد یا اینکه هفت روز حیض به شمار آورد، و اگر باز خون دیدن ادامه بیابد سه روز وارسی کند، سپس مابقی را استحاضه قرار دهد).
پاسخ:
این عبارت مربوط به نفاس است، و معنی آن: اگر خروج خون از زنی که زایمان کرده ادامه پیدا کند تا آنجا که فراتر از ده روز ـ‌که از روزهای نفاس است‌ـ گردد، به ویژگی‌های خونی که خارج می‌شود نگاه می‌کند؛ اگر ویژگی‌های خون استحاضه را داشته باشد آن را استحاضه به شمار می‌آورد و اگر نباشد آن را حیض محسوب می‌کند.
اکنون احکامی را که مربوط به وضعیت حیض بودن است ذکر می‌کنیم: اگر پیش از حامله بودن دارای عادت عددی (تعداد روزهای مشخص) بوده باشد به تعداد همان روزهایی که پیش‌تر حیض می‌شده را حیض و بعد از آن استحاضه به حساب می‌آورد.
اگر پیش از حامله بودن عادت عددی مشخصی نداشته باشد اگر زن‌های فامیل نزدیکش عادت یکسانی داشته باشند روزهای حیض را همانند آنها حساب می‌کند ولی اگر متفاوت باشند هفت روز را حیض محسوب می‌کند. اگر خون بعد از روزهای حیضی که مشخص کرده است ادامه یابد، همۀ آنچه بعد از نفاس اتفاق می‌افتد به طور کامل حیض به حساب نمی‌آورد بلکه تنها سه روز بعد از آن را به آن اضافه می‌کند و باقی را استحاضه به شمار می‌آورد.
مثالی برای روشن‌تر شدن مطلب: اگر زنی عادتش پنج روز بوده باشد و پس از ولادت فرزندش تا هجده روز خون ببیند، ده روز اول نفاس است و در روز یازدهم به خصوصیات خون دقت می¬کند، اگر نتوانست تشخیص دهد که خون استحاضه است یا حیض، ابتدا آن را حیض قرار می¬دهد. اگر بعد از تعداد روزهای عادتش (پنج روز) خون متوقف شد، حیض بوده است و درست فهمیده و چیزی بر عهده‌اش نیست؛
ولی اگر ادامه یافت ـ‌که در این مثال ما به همین صورت است‌ـ فهمیده می¬شود که حیض نبوده و باید اعمالش را قضا کند به جز سه روز اول بعد از انتهای روزهای نفاس (روزهای یازده و دوازده و سیزده) که ایام وارسی وضعیتش بوده که حکمشان همان حکم ایام حیض می¬باشد و نمازی که در این سه روز ترک کرده است قضایی ندارد.
پاسخ های فقهی کتاب طهارت ص 35-46.