مشخص کردن رویت هلال برای شروع ماه

دیدن هلال برای مشخص نمودن آغاز ماه

بسم الله الرحمن الرحیم. آقا و مولای من، احمد! سلام علیکم و رحمت الله و برکاته.

خداوند متعال می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُون‏)

(پس اگر خود نمی‌دانيد، از اهل کتاب بپرسيد)

و همچنین می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في‏ شَيْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلا)

(ای کسانی که ايمان آورده‌ايد، از خدا اطاعت کنيد و از رسول و اولوالامرتان فرمان بريد و چون در امری اختلاف کرديد، اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد، به خدا و پيامبر رجوع کنيد در اين، خير شما است و سرانجامی بهتر دارد).

پرسشی را که در کتاب «پاسخ‌های فقهی ـ روزه» آمده است، خواندیم که به شرح زیر می‌باشد:
«پرسش42: آیا رؤیت هلال فقط با چشم غیر مسلح شرط می‌باشد یا رؤیت، هر ‌چند به وسیله‌ی ابزارهای جدید مانند تلسکوپ و امثال آن باشد نیز کفایت می‌کند؟

پاسخ: استفاده از ابزار برای مشخص کردن مکان، ارتفاع و جهت امکان‌پذیر است؛ ولی فقط زمانی ثابت می‌شود که هلال را فقط با چشم ببینند.»

اما با تکامل علم و رصد منازل ماه به صورت دقیق توسط منجمان و تصویر منازل ماه در انتهای ماه تا نقصان آن و مشخص کردن آغاز هلال ماه با ساعت و ثانیه، علاوه بر روایاتی که ثابت شدن هلال را با محاسبه و علم قطعی تأکید می‌کند و قرآن کریم تأیید می‌نماید که معانی رؤیت فقط به چشم ظاهری منحصر نمی‌باشد، چرا که خداوند متعال می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى‏ * فَأَوْحى‏ إِلى‏ عَبْدِهِ ما أَوْحى‏ * ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأى‏ * أَفَتُمارُونَهُ عَلى‏ ما يَرى * وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى)

(تا به قدر دو کمان، يا نزديک‌تر * و خدا به بنده‌ی خود هر چه بايد وحی کند، وحی نمود * دل آنچه را که ديد دروغ نشمرد * آيا در آنچه می‌بيند با او جدال می‌کنيد؟ * او را ديگر بار هم بديد)؛

بنابراین «دل» یعنی «قلب» می‌بیند...

حق تعالی می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(أَفَلَمْ يَسيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِها أَوْ آذانٌ يَسْمَعُونَ بِها فَإِنَّها لا تَعْمَى الْأَبْصارُ وَ لكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتي‏ فِي الصُّدُور)

(آيا در زمين سِير نمی‌کنند تا صاحب دل‌هايی گردند که با آن تعقل کنند و گوش‌هايی که با آن بشنوند؟ زيرا این چشم‌ها نيستند که کور می‌شوند، بلکه دل‌هايی که در سينه‌ها جای دارند کور می‌باشند)

.... پس «دیدن دگرباره» (نزلة أُخری) که قلبی و علمی است، طبق این سخن حق تعالی، دیدن ماه می‌باشد:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(وَ الْقَمَرَ قَدَّرْناهُ مَنازِلَ حَتَّى عادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَديم‏)

(و برای ماه منزل‌هايی مقدر کرديم تا همانند شاخه‌ی خشک خرما (باريک شود) و به حالت قبل برگردد).

علاوه بر خطایی که بر چشم ظاهری مترتب است بدون اینکه علم قطعی حاصل نماید؛ طبق این سخن حق تعالی:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(فَإِنَّها لا تَعْمَى الْأَبْصارُ وَ لكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتي‏ فِي الصُّدُور)

(زيرا این چشم‌ها نيستند که کور می‌شوند، بلکه دل‌هايی که در سينه‌ها جای دارند کور می‌باشند).

چه بسا این تکامل علمی در آموزه‌های ستاره‌شناسی، دعوتی الهی برای یکپارچگی امّت در اوقات روزه و اعیاد مسلمانان باشد. نظر شما در مورد آغاز ماه به وسیله‌ی دیدن با چشم ظاهری و علوم قطعی چیست؟!

از خداوند درخواست داریم که ما را برای خدمت شما و رضایت شما اهل‌بیت موفق بدارد.
والحمدلله رب العالمین.