جوانان احمد الحسن
وصی و فرستاده امام مهدی علیه السلامبه نظر من ارتباطی بین اذان و رویای ابراهیم(ع) وجود دارد: آنگاه که ستاره را دید گویا بر ربوبیت آن نسبت به خود اعتراف کرد «اشهد ان المهدی و المهدیین من ولده حجج الله» و هنگامی که ماه را دید، اعتراف کرد
«اشهد ان علیاً و الائمة من ولده حجج الله»
و آنگاه که خورشید را دید اعتراف کرد
«اشهد ان محمد رسول الله»
و رسیدنش به مقام توحید یعنی
«اشهد ان لا اله الا الله»
و آن گونه که فهمیدم اینها مراتب شناخت حق است و هر کدامش «دَه» درجه دارد.
آیا این استنباط درست است؟ و آیا این ارتباط برقرار کردن صحیح و سودمند است؟ بر من بیفزای، آقای من؛ خدای سبحان حفظت کند و سرپرستت باشد و تمکینت دهد!
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
والحمدلله رب العالمین.
و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.
اینکه شهادتهای سهگانه، مرتبط با رویای ابراهیم(ع) است، بله همین طور است. اما ارتباط شهادتهای سهگانه در اذان و مشاهدات سهگانهی ابراهیم(ع) دربارهی شناخت و توحید، همان سهگانهای است که در حج وجود دارد (یعنی ولایت):
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ»(1)
(سه روز در حج روزه بدارد، و هفت روز چون از حج بازگردد، تا ده روز کامل شود؛ اين حکم برای کسی است که اهلش در مسجد الحرام ساکن نباشد)؛
این سه تا، پردههای عرش اعظم و عرش اعظم و کرسی هستند؛ این سهگانه، همگی محمد(ص) است. ائمه (ع) همهشان، محمد(ص) هستند ، و نیز برای هر کدام از آنها مقام و جایگاهی است. محمد(ص) پردهی عرش اعظم و حجابی میان خالق و خلقش است و اگر او نبود، معرفت و شناخت به کسی نمیرسید. او «نون» است در سخن خدای متعال
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«ن وَالْقَلم وَمَا يَسْطرُون»(2)
(نون، سوگند به قلم و آنچه مینویسند)
و ائمه (ع) عرش اعظماند و از آنان معرفت به خلق میرسد؛ آنان قلم هستند در سخن خدای متعال
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«ن وَالْقَلَم وَمَا يَسْطرُون»
و مهدیّون، کرسیاند و با آنها معرفت تحقق مییابد؛ آنان کسانی هستند که مینویسند در سخن خدای متعال
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«ن وَالْقَلَم وَمَا يَسْطرُون»؛
مهدیّون تمثیل قدرت هستند. خدای متعال میفرماید:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ»(3)
(کرسی او آسمانها و زمين را دربر دارد؛ و نگهداری آنها بر او دشوار نيست؛ او بلندپايه و بزرگ است).
کرسی، تمثیل قدرت و تسلط بر آسمانهای هفتگانه و زمین است؛ به همین دلیل هنگام نزول این آیه، فرشتگان هفت آسمان سخت (ملائکة السبع الشداد)، شیعه شدند؛ زیرا این آیه متعلق به کسانی است که تمثیل قدرتاند و به وسیلهی آنها بیست و هفت حرف معرفت، تحقق مییابد و نیز به این دلیل که نزول این آیه، یعنی نزدیکی تحقق قدرت و حاکمیت الهی.
منابع:
1- بقره: 196.
2- قلم: 1.
3- بقره: 255.