پرسش 1: چگونه ابراهیم (ع) زنده کردن مردگان را درخواست می‌کند؟

آیا شایسته بود ابراهیم (ع) زنده کردن مردگان را درخواست کند. حق تعالی می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَـكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ)(1)

(و آنگاه که ابراهيم گفت: ای پروردگار من! به من بنمای که مردگان را چگونه زنده می‌سازی. گفت: آيا ايمان نداری؟ گفت: بلی، ولکن می‌خواهم دلم آرام گیرد. گفت: چهار پرنده برگير و گوشت آنها را به هم بياميز، و هر جزئی از آنها را بر کوهی بِنِه؛ سپس آنها را فراخوان، شتابان نزد تو می‌آيند، و بدان که خداوند پيروزمند و حکيم است).

پاسخ:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

درخواست ابراهیم(ع) این بود که

(أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى)

(بي ) (به من بنمای که مردگان را چگونه (توسط من) زنده می‌سازی)

و درخواست ابراهیم این نبود که ببیند مطلقاً خداوند چگونه مردگان را زنده می‌کند.

در انتهای آیه آمده است:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا)

(سپس آنها را فراخوان، شتابان نزد تو می‌آیند)؛

یعنی تو ای ابراهیم آنها را فرا بخوان، یعنی مجری مستقیم برای زنده کردن، خود ابراهیم(ع) می‌باشد و این درخواست ابراهیم(ع) از آن جهت بود که انبیا و اولیا خود را گناهکار و تقصیرکار می‌بینند و خویشتن را برای اینکه حجّت خدا بر خلقش و محل فیض و عطا و کرم او گردند شایسته نمی‌دانند، و در روایتی از ائمه(ع) آمده است که درخواست ابراهیم برای این بود که مطمئن شود او خلیل الله می‌باشد.(2)

منابع:
1- بقره: 260.
2- از علی بن محمد بن جهم روایت شده است: مجلس مأمون برپا شد و علی بن موسی الرضا(ع) نزد او بود. مأمون به او گفت: ای فرزند رسول خدا! آیا این گفته‌ی شما نیست که پیامبران معصوم می‌باشند؟

فرمود: (آری). سپس از آیاتی از قرآن کریم سوال کرد و در این پرسش‌ها به او گفت: از این سخن ابراهیم

(رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَـكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي)

(ای پروردگار من، به من بنمای که مردگان را چگونه زنده می‌سازی. گفت: آيا ايمان نداری؟ گفت: بلی، ولکن می‌خواهم دلم آرام گیرد) مرا باخبر نما.

امام رضا (ع) فرمود: (خداوند تبارک و تعالی به ابراهیم(ع) وحی فرموده بود من از میان بندگانم دوستی برگزیده‌ام که اگر از من زنده کردن مردگان را درخواست کند، اجابتش گویم. در قلب ابراهیم(ع) چنین افتاد که او همان خلیل (دوست) می‌باشد. پس گفت: پروردگار من! به من بنمای که چگونه مردگان را زنده می‌کنی. فرمود: آیا ایمان نداری؟ گفت: آری ولی برای اینکه دلم بر این دوستی آرام گیرد....). توحید شیخ صدوق: ص 132.

متشابهات ج 3

www.almahdyoon.co

پرسش 2: معنای (یا من دلّ علی ذاته بذاته) (ای کسی که با ذات خود بر ذاتش گواه است).

(یا من دلّ علی ذاته بذاته)(1)

(ای کسی که با ذات خود بر ذاتش گواه است).

معنای این کلمات که در دعای صباح آمده است چیست؟

پاسخ:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

یعنی بر ذاتش یا شهر کمالات الهی یا الله سبحان و متعال، با ذات خودش در خلق که همان شهر علم یا حضرت محمد(ص) می‌باشد دلالت نموده است. محمد(ص) وجه خدای سبحان و متعال و صورت او در خلقش است و شما هنگامی که صورت را ببینی، صاحب آن را خواهی شناخت.

منابع:

1- بحار الانوار: ج 84 ص 340.

متشابهات ج 3

www.almahdyoon.co