معنای آنچه در دعای سمات آمده است (و به مجد تو که بر طور سینا نمایان گشت).

معنای این فقره که در دعای سمات آمده چیست؟

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(وَ بِمَجْدِكَ الَّذِي ظَهَرَ عَلَى طُورِ سَيْنَاءَ فَكَلَّمْتَ بِهِ عَبْدَكَ وَ رَسُولَكَ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ وَ بِطَلْعَتِكَ فِي سَاعِيرَ وَ ظُهُورِكَ فِي جَبَلِ فَارَانَ بِرَبَوَاتِ الْمُقَدَّسِينَ وَ جُنُودِ الْمَلائِكَةِ الصَّافِّينَ وَ خُشُوعِ الْمَلائِكَةِ الْمُسَبِّحِينَ)

(و به مجد تو (درخشش تو) که بر طور سینا نمایان گشت، پس به وسیله‌ی آن با بنده و فرستاده‌ات موسی بن عمران(ع) سخن گفتی، و به طلوع تو در ساعیر (محل تولد و بعثت عیسی(ع)) و به ظهور تو در کوه فاران (کوهی نزدیک مکه و محل مناجات پیامبر(ص)) و گروه کثیری از مقدسان و سپاه منظم فرشتگان و خشوع کروبیان تسبیح‌گوی).

پاسخ:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(ساعیر) سرزمین عبادت و توحید است و همان سرزمین مقدس می‌باشد؛ یعنی بیت المقدس و پیرامون آن. (فاران) پناهگاه استغفار و توبه، یعنی مکه و گرداگرد آن می‌باشد. پیامبری که در ساعیر به بعثت رسید حضرت عیسی(ع) و آن که در فاران مبعوث شد، حضرت محمد(ص) می‌باشد.

و اما مجد و شکوهی که بر طور سینا نمایان شد و خداوند سبحان و متعال با آن با موسی(ع) سخن گفت، حضرت علی(ع) است و او باب فیض به سوی خلق می‌باشد. علی(ع) سخنگو با موسی(ع) بود، و علی(ع) عصای موسی(ع) بود. در واقع عصای موسی، آن عصایی (که در دستش بود) نبود؛ بلکه عصای حقیقی موسی که با آن دریا را شکافت، عبارت بود از کلمات خداوند:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(كَلَّا إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ)(1)

(هرگز، پروردگار من با من است و مرا راهنمایی خواهد نمود)

و همان یقین راسخ در قلب موسی(ع) بود؛ و کلمات خدا و یقین یعنی علی بن ابی طالب(ع).

و اما (وَ بِطَلْعَتِكَ فِي سَاعِيرَ) (و به طلوع تو در ساعیر): یعنی طلوع خداوند سبحان در ساعیر؛ و خداوند سبحان و متعال در ساعیر با عیسی بن مریم متجلّی شد و طلوع کرد. طلعت به معنی ظهور جزئی ناکامل می‌باشد. بنابراین عیسی(ع) تبلور خدای سبحان و متعال در خلق بود ولی نه به صورت کامل و از همین رو، بعثت او، طلوع خداوند سبحان و متعال بود و به این ترتیب، عیسی(ع) زمینه‌ساز بعثت حضرت محمد(ص) می‌باشد؛ چرا که طلوع، پیش از ظهور است.

(وَ ظُهُورِكَ فِي جَبَلِ فَارَانَ) (و ظهور تو در کوه فاران): یعنی ظهور خداوند سبحان و متعال؛ و این ظهور، با بعثت محمد(ص) صورت پذیرفت. بنابراین فرستاده‌ی اعظم ـ‌حضرت محمد(ص)‌ـ همان خدای در خلق است و از همین رو امام(ع) در دعا، از بعثت آن حضرت(ص) به ظهور خدای سبحان تعبیر نمود. امام(ع) می‌خواهد در قالب دعا بفرماید که حضرت محمد(ص) همان خدای در خلق، و بعثت او، ظهور خداوند است؛ پس کسی که محمد(ص) را بشناسد خدا را شناخته، و کسی که محمد(ص) را ببیند خدا را دیده، و کسی که به محمد(ص) نظر افکند، به خدا نظر افکنده است.

امروزه به فضل امام مهدی(ع) این حقایق در حال ظهور و روشن شدن است. حق تعالی می‌فرماید:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا * وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا * وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا)(2)

(سوگند به خورشید و برآمدن آفتابش * و سوگند به ماه چون از پیِ آن برآيد * و سوگند به روز چون آن را روشن کند).

خورشید، پیامبر خدا حضرت محمد(ص)، و ماه، علی بن ابی طالب(ع) می‌باشد که از پِی پیامبر خدا آمده است. روز هم، قائم(ع) می‌باشد(3)؛ زیرا او همان کسی است که فضل واقعی پیامبر خدا(ص) و مقام عظیم آن حضرت را ظاهر و متجلّی می‌سازد.

طبق آنچه در واقع در این عالم جسمانی وجود دارد، این خورشید است که روز را روشن می‌کند و ظاهرش می‌سازد؛ ولی خداوند در این سوره می‌فرماید: (سوگند به روز که آن (یعنی روز) را روشن می‌کند). این درست است که امام مهدی(ع) تجلّی و ظهوری از رسول خدا(ص) می‌باشد؛ ولی در آخر الزمان او کسی است که رسول خدا(ص) را برای مردم روشن و آشکار می‌سازد.

منابع:
1- شعرا: 62.
2- شمس: 1 تا 3.
3- از حارث بن اعور نقل شده است که به حسین بن علی (ع) عرض کرد: ای فرزند رسول خدا، فدایت شوم! از این سخن خداوند در کتاب مبینش (وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا) (سوگند به خورشید و برآمدن آفتابش) مرا باخبر فرما. فرمود: (وای بر تو ای حارث! منظور محمد رسول خداست). راوی گوید: عرض کردم: (وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا) (و سوگند به ماه چون از پیِ آن برآيد). فرمود: (او امیر المؤمنین علی بن ابی طالب(ع) است که از پی محمد(ص) برآمد). به ایشان عرض کردم: (وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا) (و سوگند به روز چون آن را روشن کند). فرمود: (قائم(ع) از آل محمد است که زمین را از قسط و عدل پر می‌کند). بحار الانوار: ج 24 ص 79.

متشابهات ج 3
www.almahdyoon.co