پرسش (1) استعاذه‌ی مریم (ع) در آیه‌ی:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(إِنِّي أَعُوذُ بِالرَّحْمَن مِنكَ)

(از تو به خدای رحمان پناه می‌برم)

معنای استعاذه‌ی مریم(ع) هنگامی‌که گفت:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(إِنِّي أَعُوذُ بِالرَّحْمَن مِنكَ إِن كُنتَ تَقِيًّا)(1)

(مريم گفت: از تو به خدای رحمان پناه می‌برم اگر پرهيزگار نباشی) چیست؟

پاسخ:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

یعنی به خدا پناه می‌برم از تو اگر پرهیزگار نبوده و یا نباشی، و «ان» در این‌جا نافیه می‌باشد. استعاذه یا پناه بردن به خداوند سبحان، در واقع پناه بردن به فرشتگان الهی که شیاطین را از بنی‌آدم دور می‌سازند می‌باشد و در این جایگاه، استعاذه به خدا به معنی پناه بردن به فرشتگان خدا از فرشتگان خداوند سبحان و متعال معنایی ندارد. فقط استعاذه به خدا و فرشتگانش، از شیاطین لعنت الله معنا می‌دهد و استعاذه به خدا از بنده‌ی متقی و صالح بی‌معنی است؛ چرا که او با تقوا و ترسش از خداوند، از شرّ، ایمن شده است.

استعاذه‌ی مریم (ع) نیز بر همین منوال بود؛ زیرا وی گمان می‌کرد کسی‌که به سراغش آمده ـ‌در حالی‌که او مشغول عبادت بود‌ـ بنده‌ای صالح است؛ و گویی مریم (ع) در همان حال‌که از هویت او سوال می‌کند، از او به خدا پناه می‌برد ا‌گر فرد صالحی نباشد و او نیز چنین جوابش را می‌دهد:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(قَالَ إِنَّمَا أَنَا رَسُولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلَامًا زَكِيًّا)(2)

(گفت: من فقط فرستاده‌ی پروردگار تو هستم تا تو را پسری پاکيزه ببخشم).

منابع:
1- مریم: 18.
2- مریم: 19.

متشابهات ج 2
www.almahdyoon.co

پرسش (۲)علت دفن کردن میّت اگر نیمه‌ای از او یافت شود که سینه در آن باشد!

از ائمه (ع) روایت شده است که اگر آن نصف جسدی که سینه در آن است پیدا شود، بر آن نماز خوانده می‌شود و اگر فقط سر جسد یافت شود، بر آن نماز خوانده نمی‌شود. علت چیست؟

پاسخ:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

محل اتصال روح به جسم، سینه است و نماز بر آن می‌باشد نه بر سر. نماز بر میّت فقط برای آرامش روح او می‌باشد و او آرام و اطمینان می‌یابد اگر از مؤمنین باشد. خدای تعالی در توصیف حال کافران می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(خَتَمَ اللهُ عَلَى قُلُوبِهمْ)(1)

(خدا بر دل‌هایشان مُهر نهاده است).

و حق تعالی در وصف حال منافقین می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللهُ مَرَضاً)(2)

(در دل‌هاشان مرضی است و خدا نيز بر مرضشان بيفزوده است).

در حالی‌که خداوند خطاب به پیامبر اکرم حضرت محمد(ص) می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ)(3)

(آيا سينه‌ات را برايت نگشوديم؟)،

(قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي)(4)

(گفت: ای پروردگار من! سينه‌ی مرا برایم گشاده گردان).

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(رَبِّي إِنِّي تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍ لاَّ يُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَهُم بِالآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ * وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَآئِـي إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَقَ وَيَعْقُوبَ مَا كَانَ لَنَا أَن نُّشْرِكَ بِاللهِ مِن شَيْءٍ ذَلِكَ مِن فَضْلِ اللهِ عَلَيْنَا وَعَلَى النَّاسِ وَلَـكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَشْكُرُونَ)(5)

(من کیش و آیین مردمی را که به خدای يکتا ايمان ندارند و به روز قيامت کافرند، ترک کرده‌ام * من پيرو کيش پدرانم، ابراهيم و اسحاق و يعقوب هستم و برای ما سزاوار نیست که هيچ چيز را شريک خدا قرار دهيم. اين فضيلتی است که خدا بر ما و بر مردم ديگر ارزانی داشته است ولی بيشتر مردم ناسپاس‌اند).

منابع:
1- بقره: 7.
2- بقره: 10.
3 - شرح: 1.
4 - طه: 25.
5 - یوسف: 37 و 38.

متشابهات ج 2
www.almahdyoon.co