سبع_المثانی چیست؟

معنای سبع مثانی چیست؟
پاسخ:
خداوند متعال می‌فرماید:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

﴿وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ﴾(1)
(ما سبع المثانی و قرآن بزرگ را به تو داديم).
مثانی در این آیه عبارت است از آیات سوره‌ی فاتحه.(2)
«مثانی» از «ثنا» به معنای مدح و ستایش گرفته شده است و آیات سوره‌ی فاتحه هفت آیه است که همگی آن‌ها مدح و ثنای خداوند سبحان و متعال می‌باشد؛ از این‌رو سبع مثانی نامیده شده است. پیامبر ص در این حالت «الثانی المُثنی» است یعنی مدح کننده و حمد کننده و اگر آن را سوره‌ی حمد بنامی، پیامبر ص خود، حمد کننده یا محمد و احمد می‌شود.
تمام قرآن در فاتحه است و از همین رو خداوند منّتش را با سوره‌ی مبارک فاتحه بر پیامبر ص مختص می‌گرداند. از آن‌جا که قرآن شرح و تفصیل فاتحه است، قرآن از نظر اهلش به طور کامل مدح و ثنای خداوند سبحان و متعال می‌باشد؛ بنابراین صحیح است که قرآن جملگی مثانی نامیده شود. خداوند متعال می‌فرماید:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

﴿اللهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللهِ ذَلِكَ هُدَى اللهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاء وَمَن يُضْلِلْ اللهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ﴾(3)
(خدا بهترين سخن را نازل کرده است. کتابی متشابه و مثانی، که از تلاوت آن، کسانی‌که از پروردگارشان می‌ترسند، از خوف، تنشان بلرزد؛ سپس تن و جانشان به ياد خدا بيارامد. اين راه خدا است که هر‌که را بخواهد به آن راهنمايی می‌کند و هر‌که را خدا گمراه کند او را هيچ راهنمايی نخواهد بود).
مثانیِ ناطق همان ائمه ع می‌باشند. آن‌ها هفت آیه‌ی ثنا و ستایش بر پیامبر ص در این زمین و در تمام عوالم هستند که فرشتگان به خدمت‌گزاری و پیروی از آن‌ها و ضربه زدن به دشمنان خدا در پیشگاه‌شان مفتخرند و ایشان عبارتند از: علی، فاطمه، حسن، حسین و هشت امام از فرزندان حسین ع و قائم مهدی ع و ائمه از فرزندان قائم مهدی ع و از آن‌ها ع روایت شده است که این‌ها خودشان مثانی هستند(4):
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

﴿وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ﴾
(ما سبع المثانی و قرآن بزرگ را به تو داديم).
باقی مانده‌ی آل محمد ع ،
رکن شدید احمد‌الحسن،
وصی و فرستاده‌ی امام مهدی ع به سوی تمامی مردمان
تأیید شده با جبرئیل، تسدید شده با میکائیل، یاری شده با اسرافیل
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

﴿ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِن بَعْضٍ وَاللهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ﴾
(فرزندانی، برخی از نسل برخی ديگر، و خداوند شنوا و دانا است)
اول ذی الحجه 1424 هـ . ق (برابر با 4 بهمن 1382)
منابع:
1- حجر: 87.
2- به امیر‌المؤمنین ع گفته شد: ای امیر مؤمنان، ما را از «بسم الله الرحمن الرحیم» آگاه نما. آیا جزو سوره‌ی فاتحه است؟ فرمود: «آری، رسول خدا ص آن را قرائت می‌فرمود و آن را آیه‌ای از آن می‌دانست و می‌فرمود: فاتحة الکتاب همان سبع مثانی است». امالی شیخ صدوق: ص 240.
3- زمر: 23.
4- از ابو جعفر ع روایت شده است که فرمود: «ما همان مثانی هستیم که خداوند به پیامبرمان ص عطا فرمود. ما وجه خداییم که بین دیدگان شما در زمین رفت و آمد می‌کنیم. می‌شناسد ما را آن‌کس که شناخته و جاهل است به ما آن‌که نادان است». توحید صدوق: ص 140.
متشابهات ج 1
www.almahdyoon.co